Kiện Đà La. Trên vài tượng, ông phát hiện dấu vết phết vàng, khiến ông
nhớ lại ghi chép của ngài Huyền Trang về pháp lực thần kỳ của Phật và Bồ
tát, như “Nếu bị bệnh, dùng vàng đắp tượng, tức khắc bình phục. Cầu
nguyện suông, cũng được nhưng chậm.”
Điều Stein tiếc nuối là nếu di dời sẽ khiến tượng vỡ nát. Ông chỉ còn
cách chụp hình, ghi lại vị trí chính xác, sau đó chôn vùi lại dưới cát. “Thật
là việc khiến người đau xót”- ông viết - “Kỳ lạ là chúng khiến tôi có cảm
giác đang làm nghi thức chôn cất thực sự, chính mắt chứng kiến những
hình tượng tưởng đâu được diện thế nay bị mất hút từng cái, thật cần một
dũng khí phi thường để thực hiện.” Thế nhưng năm năm sau quay trở lại,
Stein phát hiện các đầu tượng đều bị người đi tìm của báu đập phá, vì họ
tưởng bên trong tượng cất giấu bảo vật. Yashkar nói hiện tại chỉ còn vài
pho tượng được chôn chỉ dưới nửa mét, nhưng không biết chúng tồn tại
được bao lâu?
Tôi đứng dưới ánh nắng giữa trưa, chân vùi sâu dưới cát, dường như
trong mộng. Rawak sau hơn ngàn năm ngài Huyền Trang bái kiến, trải qua
nạn kiếp cùng con người, nay vẫn hiện diện sừng sững nơi đây. Nhưng sự
hoang vắng của hoang mạc thức tỉnh chúng tôi, cũng như nỗi lo của ngài
Huyền Trang, ốc đảo thịnh vượng đã bị đẩy lùi. Trong trận chiến với con
người, thiên nhiên đã chiến thắng. Hòa Điền ngày nay rất gần ngọn Côn
Luân, về sau nó sẽ bị đẩy lùi đến tận đâu?
Ngàn năm nay, cát vàng sa mạc đã chôn lấp tháp Phật này. Tất nhiên
không hoàn toàn do thiên nhiên, mà còn do bàn tay đẫm máu của đạo Hồi
muốn tiêu diệt đất nước Phật giáo Vu Điền. Ngọn núi thánh Ngưu Đầu của
Phật giáo, nay là nghĩa địa của đạo Hồi. Nơi đây, Phật giáo và Hồi giáo lưu
lại đậm nét trận huyết chiến.
Chúng tôi quyết định trên đường về lại Hòa Điền sẽ ghé thăm ngọn núi
này, Yashkar nói người bản địa gọi nó là núi Coomar, nó cách thành Hòa
Điền hơn 20 km. Ngài Huyền Trang miêu tả: “Núi có hai ngọn, vách hiểm
trở, giữa vách kiến tạo ngôi già lam. Nơi đây tượng Phật sáng loáng. Khi
xưa Đức Như Lai từng đến đây giảng kinh, huyền ký nơi này sẽ là vùng đất
