trắng và dãy núi không cao, trên vách là vô số thạch động kéo dài hai km,
chứa đựng kho tàng tinh thần nghệ thuật hơn ngàn năm.
Nghe nói vào năm 366, vị du tăng tên Lạc Tôn đến ngọn U Sa phía nam
Đôn Hoàng, đang đứng nghỉ chân thì ông phát hiện khắp nơi đang tràn
ngập ánh kim quang dù trời đã hoàng hôn, tựa như ngàn vị Phật hạ giới.
Ông tin điềm kỳ lạ này là một lời khai thị, liền quyết định khai đục hang
động trên ngọn U Sa để tiện tu hành, khu Mạc Cao ra đời từ đây. Tiếp sau
đó trong ngàn năm, hơn ngàn thạch động đã được khai đục trên ngọn U Sa.
Tôi nghe nói cho đến nay, vẫn còn 492 động với nhiều bích họa và tượng
điêu khắc cổ xưa. Nếu đem xếp hàng các bích họa, có thể kéo dài 30km,
chính vì vậy mà Đôn Hoàng được xem là Bảo Vật trong lịch sử nghệ thuật
Phật giáo, không đâu sánh bằng.
Trước cổng đã có hàng dài người đứng mua vé, mọi người đều phấn
chấn, ai cũng muốn vào trước. Đến lượt tôi, tôi vô cùng ngạc nhiên: giá vé
bình thường 50 tệ chỉ được hướng dẫn tham quan 10 động, nếu muốn xem
nhiều hơn thì cứ mỗi động phải đưa thêm 40 hoặc 50 tệ, tùy theo từng
động, nguyên nhân nhằm bảo vệ các văn vật trân quý bên trong. Tôi vốn
muốn xem những thạch động ngài Huyền Trang từng lễ bái, cả thảy hơn 20
khu, nhưng tôi gom hết số tiền mang theo chỉ đủ xem được vài khu. Tôi nói
rõ nguyên nhân và cũng nhắc tên ngài Huyền Trang, nhưng chưa dứt lời, họ
xua tay nói: “Huyền Trang? Cô có mời Quan Âm Bồ tát đến cũng không
giải quyết được.”
Tôi lùi lại, đứng lặng một bên. Đôn Hoàng vốn là “Thánh Địa” tôi từng
mong mỏi tham quan, nơi đây bảo tồn nhiều thạch khu từ đời Đường, trong
đó có những bích họa mô tả cuộc đời ngài Huyền Trang. Trong chuyến du
hành, tôi đã đi qua không biết bao nhiêu di tích, tham quan không ít tượng
Phật mà ngài Huyền Trang từng chiêm bái, thu thập nhiều truyền thuyết mà
ngài ghi chép, nhưng cái chân thật nhất, sinh động nhất về chặng đường tây
hành cũng như thời đại của ngài đều nằm trên những bích họa trong khu
Mạc Cao Đôn Hoàng, những chỗ khác không thể có. Nay tôi lại ở bên
ngoài của thạch động! Tôi không biết làm thế nào, chỉ còn thiếu chưa khấn
