Từ đó trở đi, ngoại hoàn toàn thay đổi, không giống như thím Tường
Lâm (1) đụng đến việc là rơi nước mắt, gặp người là than thân. Để nuôi
sống chính mình và hai con, bà cho người thuê đất, còn mình đến làm công
trong xưởng dệt vải ở trong thôn, như vậy ban ngày bà giúp người dệt vải,
tối đến niệm Phật, đối diện trước tượng Quan Âm niệm từng danh hiệu
Phật Di Đà, ngày ngày năm năm đều vậy.
Mạng vận của bố tôi và ngoại tất nhiên không giống nhau. Năm mười
sáu tuổi, do không bằng lòng với cuộc hôn nhân đã định sẵn, bố bỏ nhà ra
đi, từ Sơn Đông đến Đại Liên. Lúc này ba tỉnh Đông Bắc đã bị Nhật chiếm
đóng, đối với người thanh niên đầy nhiệt huyết như bố tôi, không chịu nổi
cảnh sống mất nước nên trở về quê tham gia đội du kích kháng Nhật. Trong
giai đoạn chuyển tiếp của cuộc chiến Nam Bắc đã hình thành trận chiến
mới tại Trung Quốc, bố tôi dần trở thành người cộng sản kiên định. Sau khi
thắng lợi, cũng như đồng đội của mình, bố tôi từ chối cuộc hôn nhân cũ,
cưới mẹ tôi - một cô gái xinh đẹp nhỏ hơn ông 12 tuổi.
Bố rất hiếu thuận với ngoại, xem như mẹ ruột của mình. Bố tôi là con
trai độc nhất trong gia đình, sau khi tham gia cách mạng thì không trở về
nhà nữa. Bố vô cùng hối hận, dồn hết tình cảm đối với ông bà nội vào bà
ngoại. Chân ngoại nhỏ nên rất khó mua dép, dù bận đi công tác, bố vẫn
tranh thủ thời gian đi tìm mua vài đôi cho bà. Mỗi lần như vậy, ngoại rất
cảm động, thường nói với mẹ tôi rằng: “Con rất có phước gặp được người
chồng tốt như vậy, đây là phúc báo từ đời trước, làm thiện hưởng quả
thiện.”
Mặc dù bố rất có hiếu với ngoại, nhưng khi biết ngoại không có lập
trường đấu tranh giai cấp, ngoại tốt với tất cả mọi người, bao gồm cả những
người thuộc phe Hữu phái, đặc biệt ngoại còn chăm sóc gia quyến và con
cái của họ, trong nhà có món gì ngon đều kêu chúng tôi mang đi cho, trời
lạnh thì lục tủ tìm áo quần cũ đem cho họ, bố rất giận, tuy nói nhiều lần
nhưng ngoại vẫn vậy: “Trước đây các con đều là đồng sự, người lớn làm sai
chứ trẻ con không có sai.” Bố bảo mẹ làm mọi việc thế ngoại, vì an toàn
