Tôi nhớ lại phản ứng của bố sau khi tôi thi đậu trường đại học Oxford.
Vào thời điểm này, số người đi du học rất hiếm hoi, bố vẫn nghiêm nghị
với giọng điệu quen thuộc dạy tôi: “Nước ngoài không phải là thiên đường,
phải đề cao cảnh giác, đừng để tư tưởng hủ bại của giai cấp tư sản thâm
nhập.” Thế nhưng tôi cảm nhận được vẻ hân hoan ẩn sâu trong đáy lòng
của ông. Mặc dù đã hứa sau khi học xong tôi sẽ trở về, vì xe lửa đến Bắc
Kinh người rất đông, hơn nữa sức khỏe của bố lại không tốt, nhưng ông
vẫn cương quyết lên Bắc Kinh tiễn chân tôi. Lúc sắp lên máy bay, ông còn
căn dặn tôi: “Đừng lo nghĩ cho mọi người trong nhà, đây là cơ hội quý báu
nhất trong đời, con cần nắm bắt nó. Con hãy xem bố, các chị, và những
người xung quanh. Nếu như có thể, con ở luôn bên đó đi.”
Nhìn ánh mắt thương yêu hiếm thấy của bố, trong lòng tôi bỗng cảm
thấy ấm áp lạ. Trong phút chốc, tôi hiểu ra vì sao ông kiên quyết đi tiễn
chân tôi. Nhưng lời của ông khiến tôi rất ngạc nhiên, dường như không nên
phát ra từ miệng bố - một Đảng viên lão thành, một người từng vào sinh ra
tử kiến lập một Trung Quốc mới. Từ góc độ của người suốt đời phụng sự
cho cách mạng, quay trở lại cương vị của người bố, đau đớn thốt ra câu nói
thật lòng của mình - vì tình yêu đối với con gái, ông đã phản lại tín niệm cả
đời mình theo đuổi. Đó là vào ngày 16 tháng 7 năm 1986.
Chúng tôi chỉ gặp trong chốc lát, thì bố đã quay lưng bỏ đi, có thể bố
không muốn tôi nhìn thấy giọt nước mắt của mình. Bố là một người vô
cùng cương nghị, tôi chỉ nhìn thấy duy nhất một lần ông khóc, đó là lúc em
trai tôi chào đời, có con nối dõi, đó là giọt nước mắt vui mừng. Nhìn dáng
bố, lòng tôi bùi ngùi. Tôi có thể hiểu được nỗi tổn thất của ông, tựa hồ như
một động sâu không đáy, bố phấn đấu tạo dựng rất nhiều nhưng chỉ trong
phút chốc bị tan vỡ, thậm chí bị điên đảo. Trước là Cách mạng Văn hóa,
sau là mở cửa cải cách, tư tưởng trong đầu ông luôn bị xung đột, giống như
chiến lũy bị phá vỡ. Lúc trước những người từng bị đồng đội ông trục xuất
ra nước ngoài, nay lại trở thành những Hoa kiều yêu nước, trở về với tư
cách những thương gia đầu tư cho nước nhà, được hoan nghênh nồng nhiệt;
ca khúc cách mạng bị thay bởi những bài nhạc lưu hành tại Hồng Kông,
