KẾ BẨN SỐ 19: VỊ “ANH HÙNG” BỊ XIỀNG XÍCH
Giả vờ không giúp được người khác do bị ảnh hưởng từ cấp trên hay từ quy
trình, nhưng cũng trường hợp này, nếu xảy ra với người của họ thì mọi
chuyện sẽ khác.
Cương vị quản trị đòi hỏi chúng ta phải thi hành những chính sách, luật lệ,
quy trình, và đưa ra những lựa chọn và quyết định. Tuy nhiên, điều này sẽ
biến thành kế bẩn khi luật lệ chỉ được thực thi với một số người, còn cũng
trong trường hợp đó, chúng ta lại linh hoạt và cho người khác lách luật. Biểu
hiện của việc này là sự thiên vị, trong đó một số nhân viên được “co giãn”
trong thực hiện quy chế và được lãnh đạo thông cảm, trong khi một số khác
lại được bảo rằng “luật là luật” và chẳng có gì thay đổi được điều đó hết.
Quản lý đôi khi còn đòi hỏi người ta phải biết “mắt nhắm mắt mở” một chút,
lách luật một chút để thu được những ý tưởng đầy sáng tạo phục vụ cho tổ
chức. Tuy nhiên, nhà quản trị phái Gian hùng thường dùng kế “Vị anh hùng
bị xiềng xích” để từ chối, nhằm “khóa” những ý tưởng xung đột với chương
trình của họ hoặc để o bế cho một nhóm khác. Rõ ràng, dạng hoạt động
chính trị thương trường tiêu cực này đáng để thách thức khi chúng xung đột
lợi ích với toàn thể công ty, với nhân viên hoặc với khách hàng. Phát triển
những kỹ năng cần thiết để đương đầu với chúng rất quan trọng nếu các nhà
quản trị của bạn giở thủ đoạn này ra nhằm mưu lợi cá nhân và gây hại cho tổ
chức.
Tâm cơ đằng sau trò này là bảo vệ bản thân, tránh bị khiển trách hay tránh
những quyết định khó nhằn, ngầm chuyển nhân viên đến người có quyền
hành nhất định cao hơn mà không gặp nhiều thách thức. Người ta coi kế này
như một cái máy uốn thép, dễ dàng bẻ cong mọi ý tưởng, làm cho những lời
biện hộ trở nên dài dòng và khó khăn hơn. Có thể chỉ là không có thời gian
ngồi với Ann và giải thích vì sao đề xuất của cô không có tác dụng, vậy là ta
giở kế “vị anh hùng bị xiềng xích” này ra, và hy vọng kế ấy đủ để đánh lạc
hướng cô ta nhanh chóng.
Kế này có thể kết hợp với kế “ác là đạo chích” như minh họa ở Chương 2.
Theo đó, những ý tưởng hay sẽ bị “khóa” lại, bằng cách giở kế “vị anh hùng
bị xiềng xích” hay “tiếp tục nghiên cứu đi!”, và sau đó sẽ là “ác là đạo
chích” − xào lại những ý tưởng của kẻ khờ khạo rồi đứng tên tác giả.
