sống Công tử Ngang. Quân Ngụy mất tướng soái, lòng quân rối loạn, thất
bại thua trận nặng nề, Thương Ương giải Công tử Ngang trở về.
Thương Ưởng hiểu biết sâu sắc mưu lược “Binh bất yếm trá”. [39] Lần
này quân Tần đại thắng, thắng trên tư tưởng mưu lược của Thương Ưởng.
Nước Ngụy qua lần thất bại này, nguyên khí bị tổn thương lớn, Ngụy Huệ
Vương không thể không cắt nhượng đất Hà Tây để xin hòa với Tần, lại bị
bức phải rời đô tới Đại Lương. Ngụy Huệ Vương hối hận nghĩ lại chuyện
xưa, nói:
- Nếu năm đó nghe lời của Công Tôn Tòa thì sẽ không có kết cục đau
thương bi thảm như ngày hôm nay!
Năm 338 trước Công nguyên, năm đó Tần Hiếu Công 15 tuổi mắc bệnh
qua đời, Tần Huệ Vương kế vị. Có một người tên gọi là Triệu Lương lại
khuyên Thương Ưởng nên từ chức đi. Thương Ưởng không nghe. Khi Huệ
Vương còn làm Thái tử đã bị từng Thương Ưởng chỉnh đốn lỗi lầm, đã sai
người tới bắt Thương Ưởng đem giết chết ở Miến Trì nước Trịnh (nay là
huyện Miến Trì tỉnh Hà Nam). Huệ Vương vẫn còn chưa giải hận còn đem
thi thể Thương Ưởng xử vào tội hình cho xe kéo nát. Mọi người trong dòng
họ Thương Ưởng đều bị tịch thu tài sản và chém đầu. Thế nhưng một hệ
thống chính sách của Thương Ưởng đã làm cho nước Tần giàu mạnh lên.
Một trăm năm sau, Tần Thủy Hoàng thống nhất thiên hạ, không thể không
nói rằng, Thương Ưởng đã đặt nền móng cơ sở cho điều đó.
