chức Tiết độ sứ. Đó chính là sự kiện “Chén rượu tước binh quyến” có tiếng
trong lịch sử.
LÀM YẾU QUYỀN LỰC ĐỊA PHUƠNG,
TRỪ TẬN GỐC HOẠ PHIÊN TRẤN
Sự cát cứ Phiên Trấn cuối đời Đường và thời gian phân biệt lớn Ngũ đại
hợp quốc, đã hình thành một bộ thể chế chính trị có lợi cho việc phân liệt
cát cứ. Để củng cố thống nhất phải dùng biện pháp nào để cải cách được bộ
thể chế chính trị đó? Triệu Khuông Dận suy nghĩ rất lâu, quyết định cùng
bàn mưu lược với các đại thần. Một hôm Triệu Khuông Dận triệu kiến
Triệu Tấn, hỏi: Thiên hạ từ cuối Đường đến nay, trong mấy chục năm đế
vương đã thay đến tám họ, chiến tranh không ngừng, dân chúng lầm than,
là vì duyên cớ gì? Ta muốn làm cho việc chiến tranh trong thiên hạ dừng
lại, để đất nước được ổn định lâu dài, thì phải làm thế nào? Triệu Tấn trả
lời: Điều đó không có duyên cớ gì khác, chẳng qua là Phiên Trấn quá nặng,
vua yếu tôi mạnh mà thôi. Bây giờ phải xoay chuyển cục diện đó, và cũng
chẳng có biện pháp gì khác chỉ có “Đoạt bớt quyền lực; hạn chế tiền lương,
thu lấy tinh binh” của Phiên Trấn, thì thiên hạ tự nhiên ổn định. Triệu
Khuông Dận cho rằng lời nói của Triệu Tấn rất phù hợp với cách nghĩ của
mình, mới đem mười hai chữ đó làm phương châm cơ bản cho việc trừ tận
gốc họa Phiên Trấn.
Biện pháp chủ yếu để “đoạt bớt quyền lực” là bố trí thêm thông phán, bãi
bỏ chi quận. Bố trí thêm thông phán bắt đầu vào năm 963 khi mới đánh
được Hồ Nam. Sau đó châu, phủ các nơi dựa vào có công việc nhiều bận,
phổ biến đặt thêm một, hai viên Thông phán số lượng không nhất thiết
bằng nhau. Thông phán “giám sát quận”, người này và Tri châu kiềm chế
lẫn nhau. Việc công một châu, chỉ khi nào cả Tri châu, Thông phán cùng ký
nghị liên thư, thì mới có hiệu quả, mới được thi hành. Phiên Trấn vốn có
vài châu đến vài chục châu, châu mà Tiết độ sứ ở, gọi là “Hội phủ”, các
châu thuộc quyền quản hạt của ông ta gọi là “Chi quận”. Bỏ Chi quận, tức
là huỷ bỏ quyền thống trị quản hạt của Tiết độ sứ đối với các châu, làm cho
