Những kiến nghị cách làm chỉnh đốn cai trị của nha lại, đổi mới triều
chính để lợi nước, lợi dân nói trên của Bao Chửng là có cơ sở tư tưởng.
Ông trước sau vẫn cho rằng, trăm họ là gốc rễ của nước. Chỉ có trăm họ no
cơm ấm áo, không bị tham quan ô lại lừa bịp áp bức, quốc gia mới có thể
giàu mạnh, dân chúng mới có thể đón chào thái bình thịnh thế. Nếu như đối
với trăm họ mà nạo xương hút tuỷ, vơ vét quá mức, khiến chúng sinh trong
thiên hạ lâm vào cảnh nước sôi, lửa bỏng thì không những đất nước không
thể cường thịnh, mà còn có thể tạo thành việc quan bức dân phản, cơ sở
thống trị phong kiến sẽ không thể “mãi mãi bền vững”.
THANH CHÍNH LIÊM KHIẾT,
LẤY MÌNH LÀM GƯƠNG
“Một năm làm tri phủ, mười vạn lạng bạc đầy”. Hai câu nói này đã vạch
trần một cách tinh tế sâu sắc sự hủ bại, trung gian kiếm lợi riêng của bọn
tham quan ô lại trong xã hội cũ. Thế nhưng Bao Chửng đã làm quan thanh
chính liêm khiết không vì mình mưu lợi riêng.
Khang Định, nguyên niên (năm 1040) Bao Chửng đến làm quan ở châu
Đoan (nay là Triệu Khánh - Quảng Đông), đặc sản của châu Đoan là một
loại đài nghiên có tiếng gọi là Đoan Nghiên, mỗi năm đều phải tiến cống
triều đình. Do quan lại và thân hào địa phương đã hết lớp này đến lớp khác
tăng giá, cắt xén, nên sản lượng Đoan Nghiên tuy nhiều nhưng vẫn cứ thiếu
nhiều, trăm họ để đối phó với việc tiến công Đoan nghiên, nên gánh vác đã
rất nặng nề. Sau khi Bao Chửng đến nhận nhiệm vụ, ông đã hạ lệnh cường
hào quan lại không được tham ô, tăng giá, chỉ có thể theo số lượng triều
đình qui định tiến cống. Còn bản thân ông, cho đến khi rời châu Đoan,
cũng không cần một Đoan nghiên nào.
Cả đời Bao Chửng tiết kiệm, khi đã làm quan, là quan to thì ăn, mặc, ở,
đi cũng như tập quán sinh hoạt vẫn không khác dân chúng phổ thông. Bao
Chửng đã từng viết một bài gia huấn, khắc vào tường trong nhà. Toàn văn
bài gia huấn như sau: “Đời sau cùng sĩ hoạn con cháu, kẻ nào phạm vào
của trộm cướp tham ô, không được trở về nhà này; khi chết không được
