NAM HOA KINH - Trang 51

đối với thành kiến là một trong những phương pháp để giúp cho người dễ
tỉnh ngộ.
***
Tóm lại, ba mươi ba thiên của sách Trang tử, tuy nghĩa lý sâu rộng, nhưng
chỉ có sáu thiên đầu, là Tiêu- Diêu- Du, Tề- Vật- Luận, Dưỡng- Sinh- Chủ,
Đức- Sung- Phù, Đại- Tông- Sư và ứng- Đế- Vương của Nội thiên là bao
quát được tất cả yếu chỉ của toàn thể bộ sách. Các thiên chương trong
Ngoại và Tạp- thiên rất có thể có một số ít do tay Trang tử viết ra, kỳ dư
đều do các bậc hậu học của phái Lão Trang thuật lại để diễn đạt thêm cái
đại nghĩa của sáu thiên đầu.
Tiêu- Diêu- Du thì bàn về tự do tuyệt đối; còn Tề- Vật- Luận thì nói về
bình đẳng tuyệt đối. Thật ra thì chỉ có hai thiên nầy là nền tảng của cả học
thuyết Trang tử mà thôi. Các thiên khác trong Nội thiên cũng đều là những
ý tưởng phụ thuộc dùng để diễn đạt cái đại ý của hai thiên nầy mà thôi.
Chú thích:
(1) Tự là Tứ- Huyền (mất vào khoảng 312 TL Kỷ- nguyên) .
(2) đắc Nhất
(3) Chứ không phải của mình thụ lãnh nơi xã hội, luân lý, chế độ, nơi văn
minh giả tạo của con người bày ra.
(4) Thiên- trạch là chọn lọc thiên nhiên, thuyết của Darwin trong bộ" Vật
chủng Nguyên thủy"
(5) Tiến- Hoá là một sự Biến, một sự Động- và thêm vào một thực trạng ấy
là một ý kiến chủ quan là đi theo một khuynh hướng nào.
(6) Đức Sung Phù có câu:" Sanh tử, tồn vong, cùng đạt, bần phú, hiền dữ
bất tiếu, hủy dự cơ khát, hán thử: thì sự vi biến, mạng chi hình dã. Nhật dạ
tương đại hồ tiền, nhi tri bất năng giai hồ kỳ thủy giả dã ". (Chết sống, còn
hết, cùng đạt, nghèo giàu, hiền và bất tiếu, chê khen, đói khát, nóng lạnh:
đó là cái biến của vật, cái chuyển của Mạng. Ngày đêm thay phiên tiếp nối
trước mặt ta mà trí thông minh của ta không sao nhận thấy được đâu là chỗ
khởi đầu. "
(7) thích nhơn chi thích, nhi bất tự thích kỳ thích dã: chạy theo cáo thích
của người mà không tự mình chạy theo cái thích của mình.