NAM HOA KINH - Trang 91

quả nhiên dã, tắc nhiên chi dị hồ bất nhiên dã, diệc vô biện. Hóa thinh chi
tương đãi, nhược kỳ bất tương đãi, hòa chi dĩ thiên nghê, nhơn chi dĩ mạn
diễn, sở dĩ cùng niên dã. Vong niên vong nghĩa[xcvi] chấn[xcvii] ư vô
cảnh, cố ngụ chư vô cảnh[xcviii].
DỊCH NGHĨA:
H. Hiểu tận vạn vật rồi, mới thấy nó thuần nhất. Ta sao biết ham sống
chẳng phải là lầm? Ta sao biết sợ chết lại chẳng là mê, mà không biết cho
đó là con đường về?
Lệ Cơ, con của một vị phong nhân xứ Ngại, gả cho Vua nước Tấn. Khi về
nhà chồng, lụy ướt dầm bầu. Kịp khi đến hoàng cung, cùng vua đồng sàng,
nếm mùi dô hoạn, rồi lại hối hận giọt lệ ngày xưa. Ta biết đâu kẻ chết lại
không hối hận vì mình đã mong được sống thêm?
Có kẻ chiêm bao cười giữa tiệc, tỉnh giấc khóc trong lòng. hoặc chiêm bao
buồn khóc, khi tỉnh giấc như vui săn. Lúc chiêm bao không biết chiêm bao,
khi tỉnh giấc mới hay là mộng cả. Chỏ có bậc đại giác mới biết cuộc đại
mộng đó thôi. Nhưng mà kẻ ngu lại tự cho họ là tỉnh, rồi họ cũng tin thật
rằng họ là bậc vua chúa, hay họ là kẻ chăn ngựa! Gàn thay, ông Khưu cùng
ngươi đều chiêm bao cả! Lời nói ấy, gọi là lời "điếu quỷ" (quái gở)! Sau
muôn đời, may mà gặp được bậc đại thánh biết cách giải nghĩa của nó ra,
thì trong một sớm một chiều sẽ ngộ nó được vậy.
Nếu ta nói với ngươi, cùng tranh biện: ngươi không được ta, ta không thắng
được ngươi, vậy ngươi hẳn là đã phải, mà ta hẳn là đã quấy chưa? Nếu ta
thắng được ngươi; ngươi không thắng được ta, vậy ta hẳn là đã phải, mà
ngươi hẳn đã là quấy chưa? Hay là, khi thì phải, khi thì quấy hay sao? Hay
là, cả hai chúng ta đều phải cả, hoặc cùng quấy cả hay sao? Ta và ngươi
không thể biết được nhau, thì người người đành phải chịu tối tăm rồi! Ta
phải nhờ ai chính lại việc ấy? Nhờ kẻ đồng với ngươi thì làm sao chính
được việc đó! Cậy người khác với ta và ngươi, để chính lại việc đó ư? Nó
đã khác với ta và khác với ngươi, thì làm sao chính lại được việc đó? Cậy
người đồng với ta và đồng với ngươi thì làm sao chính được việc đó? Vậy
thì ta với ngươi cùng với người đó đều không thể biết nhau được, sao phải
chờ người đó làm gì?