sự biến gì đủ sức ngăn chặn, làm hoãn lại hoặc đẩy nhanh thêm cái cuộc
chuyển động mà tôi đã mô tả? Tương lai còn che giấu những yếu tố đó, còn
tôi thì không dám bóc tấm mạng che chúng đi.
VỀ CÁC THIẾT CHẾ CỘNG HOÀ Ở HOA KÌ, ĐÂU LÀ NHỮNG
CƠ MAY TRƯỜNG TỒN CỦA CHÚNG?
Liên bang chỉ là cái ngẫu nhiên. − Các thiết chế cộng
hoà có nhiều tương lai hơn. − Còn bây giờ thì nền cộng
hoà là trạng thái tự nhiên của người Mĩ gốc Anh. − Tại
sao vậy. − Muốn thủ tiêu nó, cần phải cùng một lúc thay
đổi toàn bộ luật pháp và sửa đổi toàn bộ tập tục. −
Những khó khăn khi người Mĩ muốn tạo ra một giới quý
tộc.
Sự phân liệt của Liên bang, khi tiến hành chiến tranh ngay trong lòng các
bang giờ đây đã là thành viên Liên bang, và cùng với chiến tranh thì phải
duy trì quân đội thường trực, tăng chuyên chính và tăng thuế khoá, về lâu về
dài có thể gây nguy cơ cho số phận các thiết chế cộng hoà.
Song ta chớ nên lăn lộn tương lai nền cộng hoà và tương lai Liên bang.
Liên bang là một sự hình thành ngẫu nhiên sẽ chỉ tồn tại chừng nào có các
điều kiện và hoàn cảnh có lợi cho nó, còn nền cộng hoà là trạng thái tồn tại
tự nhiên của người Mĩ. Và chỉ có tác động liên tục của những nguyên nhân
đối nghịch nhau và luôn luôn tác động theo cùng một hướng thì mới có khả
năng đem chế độ quân chủ thế chân cho chế độ cộng hoà.
Liên bang tồn tại chủ yếu trong luật pháp đã tạo nên nó. Một cuộc cách
mạng, một thay đổi trong tinh thần công chúng có thể làm nó tan vỡ hẳn.
Nền cộng hoà có những gốc rễ sâu xa hơn nhiều.
Ở Hoa Kì, người ta quan niệm “cộng hoà” là sự tác động chậm và thanh
bình của xã hội lên chính nó. Đó là một trạng thái chính thức được xây dựng