CHƯƠNG XVIII
VÌ SAO CÁC NHÀ VĂN VÀ CÁC NHÀ HÙNG BIỆN MĨ
THƯỜNG HAY CÓ GIỌNG KHOA TRƯƠNG
Tôi vẫn thường nhận xét rằng, người Mĩ nói chung khi xử lí công chuyện
đều dùng một thứ ngôn ngữ rõ ràng và khô khan, không mảy may hoa mĩ,
ngôn ngữ đó thường khi cực kì giản dị đến độ thô kệch, nhưng một khi họ
muốn chuyển sang một văn phong có chất thơ, khi đó họ liền sẵn sàng rơi
ngay vào khoa trương. Khi đó trong suốt bài diễn văn họ tỏ ra văn hoa từ
đầu chí cuối, và theo cung cách họ tuôn ra các hình ảnh tu từ vào bất kì cơ
hội nào, có cảm giác là họ chẳng nói gì hết thảy.
Người Anh thì hiếm khi có hiện tượng tương tự.
Có thể dễ dàng chỉ ra nguyên nhân của chuyện này.
Trong các xã hội dân chủ mỗi công dân bao giờ cũng phải lo toan đến một
đối tượng rất nhỏ bé, đó là bản thân mình. Nếu công dân đó ngước mắt nhìn
lên quá cao, anh ta chỉ còn nhìn thấy hình ảnh to lớn mênh mông của cả xã
hội, hoặc cái hình ảnh còn to tát hơn nữa của loài người. Anh ta chỉ có
những ý tưởng rất riêng và rất sáng sủa, hoặc những khái niệm rất chung và
rất mơ hồ; khoảng không gian nằm đệm ở giữa là chốn trống không.
Khi có ai đó lôi anh ta khỏi bản thân mình, anh ta luôn luôn đợi người ấy
đưa cho anh ta nhìn thấy cái gì đó thật tuyệt diệu, và chỉ với cái giá đó anh ta
mới chịu tạm thời dứt bỏ chốc lát khỏi những chuyện lặt vặt rắc rối đang
khiến cuộc sống của anh ta nháo nhào mà lại dễ thương.
Tôi cảm thấy lí giải như vậy là khá rõ vì sao những con người trong xã
hội dân chủ, những con người nói chung nhỏ bé thế ấy lại đòi hỏi các nhà
