CHƯƠNG XI
SỰ BÌNH ĐẲNG BÌNH QUYỀN GÓP PHẦN VÀO VIỆC
DUY TRÌ TẬP TỤC TỐT ĐẸP RA SAO (Xem C)
Có những nhà triết học hoặc sử học đã nói, hoặc không nói thẳng ra thì
cũng tìm cách để cho chúng ta hiểu rằng, đàn bà tuỳ theo nơi họ sống có vị
trí gần hơn hoặc xa hơn đường xích đạo thì bao giờ cũng nghiêm khắc nhiều
hơn hoặc ít hơn trong tập tục. Đó là cách giảng giải rẻ tiền, và nếu cứ cái đà
như vậy thì chỉ cần một hình cầu và một chiếc compa là đủ để giải quyết
trong nháy mắt một trong những vấn đề khó khăn bậc nhất của nhân loại.
Tôi không thấy có sự kiện vững chãi nào trụ đỡ cho quan điểm duy vật
chủ nghĩa đó cả.
Vào những thời kì lịch sử khác nhau, cũng những dân tộc ấy, có khi thì họ
trinh trắng hoặc có khi lại dâm ô. Như vậy là việc họ giữ được nguyên vẹn
hoặc xáo trộn tập tục là do vài ba nguyên nhân thay đổi xoành xoạch, chứ
không chỉ do bản chất của đất nước, là cái không hề đổi thay.
Tôi không hề phủ nhận là, trong những điều kiện khí hậu nhất định, đặc
biệt mãnh liệt là những đam mê sinh ra bởi sự hấp dẫn nhau của giới tính;
nhưng tôi cho rằng cái mãnh liệt tự nhiên ấy bao giờ cũng có thể bị kích
thích hoặc kiềm chế bởi trạng thái xã hội và bởi các thiết chế chính trị.
Dù rằng những ai đi thăm Bắc Mĩ có khác nhau trên nhiều điểm, song họ
bao giờ cũng thống nhất ý kiến với nhau trong nhận xét rằng tập tục ở nơi
đây thật đặc biệt nghiêm so với bất cứ nơi đâu.
Hiển nhiên là về điểm này người Mĩ đứng rất cao bên trên cha ông người
Anh của họ. Chỉ cần nhìn thoáng qua thôi là đủ thấy rõ.
