CHƯƠNG XX
VỀ NGÀNH KINH DOANH VỊ TRÍ VIỆC LÀM Ở MỘT
SỐ QUỐC GIA DÂN CHỦ
Ở Hoa Kì, khi một công dân có đầu óc sáng láng một chút và có đôi chút
nguồn lực, anh ta tìm ngay cách làm giàu trong ngành thương mại và sản
xuất công nghiệp, hoặc là anh ta mua một khoảng đất rừng và làm người đi
tiên phong khai hoang. Tất cả những gì anh ta đòi hỏi ở Nhà nước đó là
đừng có lần mò đến quấy rầy khi anh đang phải lao động và bảo đảm cho
ngày thu hái.
Tại phần lớn các quốc gia châu Âu, khi một ai đó bắt đầu cảm nhận được
sức mạnh của mình và muốn mở rộng phạm vi ước vọng của mình ra, ý
tưởng đầu tiên đến với anh, ấy là tìm một chân viên chức công vụ. Hai tác
động khác nhau đó, lại có cùng một nguyên nhân, đáng để chúng ta dừng lại
một chút để xem xét.
Khi không có nhiều ghế viên chức công vụ, đồng lương lại ít ỏi, bấp bênh,
và mặt khác, khi công việc trong ngành sản xuất kinh doanh lại nhiều và
sinh lợi, thì tất cả những ước vọng mới mẻ và cồn cào do sự bình đẳng tạo ra
đều sẽ nhất tề hướng về phía sản xuất kinh doanh.
Thế nhưng, cùng lúc mà các vị trí xã hội được cào bằng với nhau, song trí
tuệ lại không hoàn thiện hoặc con người tính khí lại nhút nhát, hoặc công
việc thương mại và sản xuất công nghiệp đang vươn lên bị cản trở và chỉ
hứa hẹn những phương tiện làm giàu khó khăn và chậm chạp, khi đó các
công dân, do tuyệt vọng vì không thể tự mình nâng cao thân phận lên được,
liền ào ào chạy về với người đứng đầu Nhà nước và đòi giúp đỡ. Đối với họ,
việc dựa dẫm vào công quỹ để được sống thoải mái hơn như vậy, nếu không
