ở đó dường như chẳng bao giờ thật cứng cỏi và cũng chẳng vững chãi. Đến
độ là, một khi có những kẻ có tham vọng mà lại chiếm được quyền lực, thì
những kẻ đó ngỡ rằng họ có thể dám làm mọi điều; và khi bọn người có
tham vọng này tuột tay mất quyền lực, thì họ liền nghĩ ngay đến việc làm
đảo lộn Nhà nước để lấy lại quyền lực đó.
Điều này đem lại cho những đại tham vọng chính trị một tính chất bạo lực
và cách mạng, là điều hiếm khi thấy diễn ra và diễn ra theo cùng cấp độ ở
các nền quý tộc trị.
Vô vàn tham vọng nhỏ hợp tình hợp lí, trong đó thỉnh thoảng lại nổi lên
vài ba đại ước vọng không được kiềm chế, đó là hình ảnh bình thường trong
các quốc gia dân chủ. Ta chẳng thể bắt gặp ở đó cái thứ tham vọng có tính
chất cân bằng, ôn hoà và to tát.
Ở một đoạn khác tôi đã nói về quyền bình đẳng, bằng một sức mạnh kín
đáo nào đó, đã khiến cho trái tim con người bị ngự trị bởi đam mê hưởng thụ
vật chất và tình yêu tuyệt đối với thời hiện tại. Những bản năng khác nhau
đó được hoà trộn với tình yêu tham vọng, và có thể nói đã bôi màu bản năng
cho tham vọng.
Tôi nghĩ rằng, so với những con người khác, những con người có tham
vọng trong các quốc gia dân chủ ít quan tâm đến lợi ích và những phán xét
của tương lai: họ chỉ quan tâm đến thời hiện tại thôi và chỉ bị cuốn hút vào
thời hiện tại mà thôi. Họ hoàn thành nhanh chóng rất nhiều công trình, thay
vì xây dựng vài ba công trình thật dài lâu. Họ yêu thành công hơn là yêu
vinh quang. Điều họ đòi hỏi hơn cả ở con người, ấy là sự phục tùng. Cái họ
thích hơn hết, đó là phạm vi quyền uy. Tập tục của họ hầu như vẫn ở bậc
thấp hơn là điều kiện của họ; điều đó khiến cho họ thường đem du nhập
những thị hiếu rất thô thiển vào trong một tài sản lạ đời, và dường như họ
chỉ muốn ngoi lên quyền lực tối thượng chỉ để có thể dễ dàng đem lại cho
mình những thú vui nho nhỏ và thô lậu.
Tôi tin rằng bây giờ đây thật cần thiết phải làm thanh sạch, phải điều hoà
và làm cân bằng tình cảm đối với tham vọng, nhưng sẽ là điều nguy hiểm
nếu ta làm nghèo đi và chèn ép cái tình cảm đối với tham vọng đó một cách
