quyền hành pháp mở rộng vô hạn sang mọi việc như cái chủ quyền của nước
Pháp vậy.
Người Mĩ có một chính phủ liên bang; chúng ta có một chính phủ quốc
gia.
Đây là nguyên nhân đầu tiên kém quan trọng do bản chất sự vật sinh ra;
nhưng đó không phải là nguyên nhân duy nhất. Nguyên nhân thứ hai xét
theo tầm quan trọng là như sau: nói cho đúng ra thì ta có thể định nghĩa chủ
quyền là quyền làm ra luật pháp.
Ở Pháp, nhà vua thực sự là một phần của kẻ nắm quyền tuyệt đối, vì luật
pháp sẽ không tồn tại nếu nhà vua từ chối phê chuẩn chúng; hơn thế, nhà
vua còn là kẻ thực thi luật pháp.
Tổng thống cũng là người thực thi luật pháp, nhưng ông không thực sự
tham gia vào việc làm ra nó, vì, khi từ chối phê chuẩn, ông vẫn không thể
ngăn cản nó tồn tại. Vậy, tổng thống không phải là một bộ phận của chủ
quyền tối cao mà chỉ là kẻ thừa hành.
Ở Pháp, nhà vua không chỉ là một bộ phận của chủ quyền tối cao mà còn
tham gia vào công việc lập pháp là một mảnh khác nữa của quyền lực. Nhà
vua tham gia vào công việc đó bằng cách cắt cử những thành viên vào một
viện và tuỳ thích cắt bớt nhiệm kì của viện kia. Ông tổng thống Hoa Kì thì
không tham gia vào thành phần cơ quan lập pháp và cũng không được quyền
giải tán cơ quan đó.
Ông vua chia sẻ với các Viện cái quyền đề nghị luật pháp.
Ông tổng thống chẳng có cái quyền được đề ra sáng kiến về luật.
Ở trong lòng các Viện, ông vua có những người đại diện để trình bày quan
điểm của nhà vua, ủng hộ các ý kiến của nhà vua, và làm thắng thế các châm
ngôn trị dân của nhà vua.
Ông tổng thống chẳng có lối thâm nhập vào Viện dân biểu; các bộ trưởng
của ông tổng thống cũng như ông đều không bén mảng được đến Viện dân
biểu. Và tổng thống chỉ có thể phát huy tác dụng và ý kiến mình tới cái tổ
chức to tướng kia qua những con đường gián tiếp.
