những cánh đồng có mồ mả cha ông, bỏ cả người sống lẫn người chết để
chạy đuổi theo vận may nghiệp lớn, dưới con mắt họ thật chẳng có gì đáng
ca tụng hơn.
Ngày nay, nước Mĩ đem lại cho con người một nền tảng luôn luôn to rộng
hơn khả năng hiểu cho kì hết giá trị của cái nền tảng đó.
Ở Mĩ, người ta khó mà coi là mình đã hiểu biết đầy đủ; vì mọi nguồn sáng
cùng lúc có thể có ích cho chính người mang nó trong lòng, thì cũng vẫn
được những ai chưa có chút gì sáng láng thụ hưởng. Những nhu cầu mới
chẳng có gì đáng sợ vì mọi nhu cầu ở đó đều được dễ dàng thoả mãn: người
ta không e ngại việc tạo ra quá nhiều đam mê, vì mọi đam mê đều có nguồn
nuôi dưỡng sẵn sàng và trong lành; ở đó người ta không còn cách gì để làm
cho con người được tự do hơn nữa, vì con người chẳng khi nào bị lôi kéo
vào chuyện sử dụng tự do sai lệch.
Ngày nay các nước cộng hoà Mĩ giống như là những công ti thương nhân
được tổ chức ra để cùng khai thác những miền đất hoang vu của Tân thế giới
và để lo cho công chuyện mậu dịch đổi trao đang thịnh vượng lên.
Những đam mê làm rung chuyển sâu sắc nhất đến người Mĩ là những đam
mê thương mại chứ không phải là những đam mê chính trị, hoặc cũng có thể
nói là họ đem vào chính trường những thói quen của thương thảo mậu dịch.
Họ yêu trật tự vì nếu không có trật tự thì mọi chuyện không thể phát đạt lên,
và họ đặc biệt thích làm cho tập tục thành cuộc sống chính quy là cơ sở cho
những gia đình tử tế ngăn nắp. Họ thích trí khôn thông thường tạo ra những
sản nghiệp lớn thay vì thích thiên tài lắm khi lại phá tan cơ nghiệp. Họ e
ngại những ý tưởng chung chung xa lạ với đầu óc đã quen với những tính
toán tích cực, và trong cuộc sống với nhau, thực tiễn được vinh danh nhiều
hơn là lí thuyết.
Chính là phải đến nước Mĩ để hiểu cái hạnh phúc ấm no vật chất tác động
mạnh mẽ đến đâu vào các hành động chính trị và tác động thẳng đến ý kiến
và dư luận mọi người, những điều lẽ ra chỉ chịu tuân theo lí trí. Khi ta sống
giữa những người xa lạ, ta chủ yếu nhận ra được chân lí này. Phần lớn
những người di dân châu Âu đều đem theo đến Tân thế giới cái tình yêu
