Người Mĩ là một dân tộc rất lâu đời và rất thông tuệ, họ đã bắt gặp một xứ
sở mới mẻ và mênh mông, ở đó họ có thể thoả chí tung hoành và dễ dàng trở
nên giàu mạnh. Đó là điều chưa từng có tiền lệ trên thế giới. Ở nước Mĩ, mỗi
con người tìm được những tiện ích họ chưa từng bắt gặp ở nơi đâu và vào
khi nào để cho họ lập nghiệp và gia tăng sản nghiệp. Lòng tham ở đó lúc nào
cũng hừng hực, và về mặt tinh thần, con người ở đó luôn luôn lãng quên mọi
thú vui của óc tưởng tượng và lao động trí tuệ, họ chỉ được lôi cuốn vào việc
tìm kiếm sự giàu sang mà thôi. Không những ta có thể thấy ở Hoa Kì cũng
như ở mọi xứ sở khác những tầng lớp làm công nghiệp và thương nghiệp;
nhưng điều ta chưa khi nào bắt gặp, ấy là mọi người ở đây đều vừa làm công
nghiệp vừa làm thương nghiệp.
Tôi hoàn toàn tin rằng, nếu trong vũ trụ chỉ còn có người Mĩ thôi, thì với
các quyền tự do và những điều thông tuệ họ có được từ cha ông cùng những
đam mê chỉ riêng họ mới có, chẳng mấy chốc họ sẽ khám phá thấy rằng
không thể nào có tiến bộ dài lâu trong thực hành khoa học nếu không nuôi
dưỡng lí thuyết; rằng tất cả các môn nghệ thuật đều giúp lẫn cho nhau trở
thành hoàn thiện, và cho dù họ có ngập đầu trong việc đeo đuổi đối tượng
chính yếu của các ham muốn, thì rồi họ cũng sẽ nhận ra rằng có nhiều lúc
cần ngoảnh mặt khỏi đích để đạt tới đích một cách tốt đẹp hơn.
Vả chăng, lòng ham thích những thú vui tinh thần là điều gì đó thực sự tự
nhiên trong trái tim con người văn minh, và với những dân tộc đã “già dặn”,
nơi người ta quá bận bịu để có thể thả mình vào những thú vui ấy, bao giờ
cũng có một số công dân nghĩ đến điều đó. Nhu cầu trí tuệ đó, một khi đã
cảm nhận được, hẳn là sẽ phải sớm được thoả mãn.
Thế nhưng, đồng thời với việc người Mĩ có thiên hướng tự nhiên chỉ thích
đòi hỏi từ các khoa học những ứng dụng riêng cho kĩ năng của mình, những
phương tiện giúp cho đời sống thoải mái lên, thì cái châu Âu ưa văn chương
chữ nghĩa uyên thâm lại tự đặt cho mình nhiệm vụ đi ngược về nguồn gốc
chung của chân lí và đồng thời hoàn thiện cả những thứ gì có thể dẫn đến
khoái cảm tinh thần và mọi thứ gì có thể phục vụ nhu cầu vật chất của con
người.
