láng giềng. Vài ba nghìn binh lính là đủ cho họ rồi, song chuyện này mang
cốt cách Mĩ chứ không mang cốt cách dân chủ đâu.
Sự bình đẳng bình quyền, và các tập tục cũng như các thiết chế phái sinh
từ quyền bình đẳng ấy, không giải trừ cho một quốc gia dân chủ khỏi cái
nghĩa vụ bắt buộc phải duy trì quân đội, và quân đội của quốc gia đó vẫn có
ảnh hưởng rất lớn đến vận mệnh đất nước. Vì thế, đây là điều đặc biệt buộc
ta phải nghiên cứu xem đâu là những bản năng tự nhiên của những con
người sinh sống trên cái đất nước dân chủ này.
Tại các quốc gia quý tộc trị, nhất là tại các nước mà gốc gác gia đình là
điều kiện duy nhất xác định vai vế con người, thì trong quân đội cũng như
trong toàn dân đều có sự bất bình đẳng; viên sĩ quan là kẻ quý tộc, người
lính là nông nô. Một anh tất yếu có sứ mệnh chỉ huy, anh kia có sứ mệnh
phục tùng. Như vậy là trong quân đội của các chế độ quý tộc trị, tham vọng
của người lính có những giới hạn rất chật hẹp.
Tham vọng của các sĩ quan cũng chẳng phải là vô giới hạn.
Một cơ thể quý tộc không chỉ là một bộ phận của một hệ thống thứ bậc;
ngay trong lòng nó cũng luôn luôn có thứ bậc; những thành viên trong cơ
thể đó được đặt người này bên trên người kia theo một cung cách nhất định
không khi nào thay đổi. Do gốc gác gia đình anh này thì có sứ mệnh đứng
chỉ huy một trung đoàn, và anh kia thì chỉ huy một đại đội; thăng tiến đến
hạn cao nhất mà họ có thể hi vọng thì tự họ dừng lại và xem thân phận mình
như vậy là thoả mãn rồi.
Trước hết có một nguyên nhân to lớn khiến cho trong các nền quý tộc trị
cái ước vọng thăng tiến của viên sĩ quan bị dịu đi.
Tại các quốc gia quý tộc trị, bất kể được mang cấp gì trong quân đội,
người sĩ quan đều còn có vai vế cao trong xã hội. Trong con mắt viên sĩ
quan, cái vai vế trong quân đội hầu như bao giờ cũng chỉ là phụ kiện của cái
vai vế của anh ta trong xã hội. Nhà quý tộc khi theo binh nghiệp ít bị chi
phối bởi tham vọng hơn là bởi một thứ nghĩa vụ do nguồn gốc ra đời áp đặt
cho anh ta. Anh ta nhập ngũ để có thể sử dụng một cách vẻ vang những năm
