cao hơn nữa. Giới hạnh được ví như đất, cơ sở của tất cả động vật và thực
vật, vậy Giới là nền tảng của tất cả các đức tính, và phẩm hạnh. Khi nhìn
quanh, chúng ta thấy mọi vật đều nằm trên quả đất như tòa nhà, cây, bôi
cây, hoặc súc vật. Quả đất là cơ sở của mọi vật, thì Giới cũng là cơ sở của
mọi đức tính, mọi phẩm hạnh, mọi thủ đắc phàm tục hay siêu phàm, từ chỗ
thành công, thịnh vượng cho đến khả năng về thiền định, trí tuệ và giác
ngộ. Qua ẩn dụ này, chúng ta có thể hiểu được sự quan trọng của giới đức
như là nền tảng để theo Bát Chánh Ðạo, như một căn bản để hoàn tất kết
quả trên con đường.
Tại sao chúng ta đã dành nhiều thì giờ nhấn mạnh đến tầm quan trọng
của Giới như một nền móng để tu tập Bát Chánh Ðạo? Lý do là người ta có
khuynh hướng cho rằng Giới chẳng khác gì hơn là buồn chán. Thiền định
có vẻ hứng thú và hấp dẫn nhiều hơn. Triết lý cũng quyến rủ. Có những
người có khuynh hướng nguy hiểm là không lưu ý đến sự quan trọng của
đức hạnh mà muốn đến ngay những phần hấp dẫn của Bát Chánh Ðạo. Nếu
chúng ta không tạo một nền móng của Giới, chúng ta không thể thành công
trong việc bước tới các phần khác của Bát Chánh Ðạo.
Chúng ta phải hiểu những nguyên tắc và giới luật của đạo Phật vì có
nhiều đường lối soạn thảo về luân lý và đạo lý. Chúng ta hãy nhìn vào
những nguyên tắc đạo lý của tôn giáo lớn, chúng ta sẽ hết sức ngạc nhiên
thấy sự tương đồng. Nếu ta đọc đạo lý của Ðức Khổng Tử, Lão Tử, Ðức
Phật, các thầy tu Ấn Ðộ Giáo, Cơ Ðốc, Hồi Giáo và Do Thái, chúng ta thấy
về căn bản những luật lệ về luân lý tương đồng rộng lớn.
Tại sao trong nhiều trường hợp luật lệ có sự tương đồng mà cung cách
và đường lối của các luật này được trình bầy, diễn tả và am hiểu lại khác
nhau từ tôn giáo này đến tôn giáo khác? Nói tổng quát, nguyên tắc đạo lý
được soạn thảo theo hai đường lối. Một là đường lối mà ta gọi là độc tài, và
một mà ta gọi là dân chủ. Thí dụ điển hình của đường lối thứ nhất Thượng
Ðế trao Mười Ðiều Răn cho Moses trên núi. Trái lại trong đạo Phật, chúng
tôi nghĩ rằng các giới luật được soạn thảo theo đường lối dân chủ. Quý vị
phải hiểu tại sao chúng tôi lại nói như vậy. Sau cùng chúng ta vẫn có giới
luật để lại trong kinh điển. Quý vị có thể hỏi việc trên đây khác gì Thượng
