14
KẾT LUẬN
T
rong phần kết luận chúng tôi muốn dành chút thì giờ để phản ảnh những
gì chúng ta đã học hỏi trong thời gian vừa qua và liên hệ chúng với những
gì chúng ta có thể làm được ngay bây giờ và trong tương lai.
Giáo lý của Ðức Phật thật bao la và thật thâm sâu. Sự thật, trong mấy
tuần qua, chúng ta chỉ nhắm vào việc nghiên cứu một phần căn bản giáo lý
của Ngài, và đó chỉ mới là bề mặt mà thôi. Thế nhưng quý vị thấy chúng tôi
đã bao gồm được khá nhiều, và quý vị cũng cảm thấy không thể thực hành
được tất cả những gì đã thảo luận. Ðúng vậy, người ta nói rằng ngay một
thầy tu sống ẩn dật nơi hẻo lánh cũng khó tu tập những giáo lý căn bản của
Ðức Phật. Ðối với những nam nữ cư sĩ còn bận rộn việc đời, những khó
khăn của họ không phải là nhỏ. Tuy nhiên nếu ai thành khẩn trau dồi và tu
tập một số giáo lý của Ðức Phật, người đó sẽ thành công trong việc tạo đời
sống có ý nghĩa hơn. Trong tương lai người đó sẽ chắc chắn có nhiều hoàn
cảnh thuận lợi để hành trì chánh Pháp và cuối cùng đạt được giải thoát.
Bất cứ ai cũng đều có thể đạt được mục tiêu tối thượng của Phật Giáo,
dù là cư sĩ hay tu sĩ. Ðiều cần thiết là chúng ta thành khẩn tu tập Bát Chánh
Ðạo. Những người hiểu được chân lý như Ðức Phật Thích Ca Mâu Ni và
những Ðại Ðệ Tử của Ngài, không phải do vô tình mà đạt được. Họ không
phải là những người từ trên trời như nước mưa rơi xuống, mà họ cũng
chẳng phải như hạt giống ở dưới đất mọc lên. Ðức Phật và các đệ tử của
Ngài cũng là những phàm phu như quý vị và tôi. Họ cũng bị đau khổ bởi
những bất tịnh của tâm hồn như tham, sân và si. Nhờ tu tập Chánh Pháp,
nhờ việc thanh tịnh hóa lời nói và việc làm, nhờ sự mở mang tâm trí, và
nhờ sự đạt được trí tuệ, họ đã giải thoát, và trở thành những đấng cao cả có
