Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
122
Dạy chúng tôi học Hán Tự, mẹ tôi chú trọng rất nhiều về phần tinh
thần của chúng tôi, luôn luôn nhắc chúng tôi tới luân thường lễ nghĩa.
Tôi còn nhớ có một lần tôi hẹn cho một người bạn một món đồ chơi,
nhưng sau tôi lại tiếc không muốn cho, thì mẹ tôi bảo:
“Con đã hứa cho bạn thì con phải cho, con đừng thất tín. Con quên
mất lời Tăng Tử đã nói: “Ngô nhật tam tinh ngô thân: sự nhị thân bất
kính hồ, bằng hữu chi giao bất tín hồ, truyền bất tập hồ
[8]
hay sao”.
Để khuyến khích chúng tôi trong việc học hành, bao giờ mẹ tôi
cũng chỉ dùng những lời dịu hiền hoặc quà thưởng. Khi tôi ở lớp năm
được lên lớp tư, mẹ tôi đã khen ngợi tôi rất nhiều. Người bảo: “Con
chịu khó học, được lên lớp, thầy u rất vui lòng, và rất hãnh diện vì
con”. Lần ấy mẹ tôi đã mua thưởng cho tôi chiếc cặp da mới.
Anh em chúng tôi một ngày một lớn, về việc học hành càng tốn
kém, nhưng may nhờ ở sự chắt chiu chịu khó và cũng nhờ tài đảm
đang của người mẹ tôi mở được một cửa hàng tạp hóa ở ngay phố
chính Thị Cầu việc buôn bán nhờ vậy nhẹ nhàng hơn và cũng dễ kiếm
ăn hơn.
Làng nước thấy anh em chúng tôi khôn lớn, có nghề nghiệp làm
nên đều mừng cho thầy mẹ tôi. Ai nấy đều bảo: “Rồi ông bà sung
sướng vì các cô các cậu ấy thành người cả. Ông bà tha hồ nhờ”.
Nhưng than ôi! mẹ chúng tôi đã không được nhờ chúng tôi mà chỉ
suốt đời vất vả vì chúng tôi!
Sau khi gây dựng được nhà cửa, lo đủ cho lũ con học hành xong
mẹ tôi đã ngoài năm mươi tuổi! Mà cho tới lúc năm muơi tuổi mẹ tôi
đã còn có biết bao nhiêu điều lo khác: nào ông tôi khao lục tuần, thất
tuần, nào lúc ông bà tôi trăm tuổi phải lo việc ma chay cho xứng đáng,
nào dựng vợ, gả chồng cho anh chị em chúng tôi.
[8] Một ngày ta tự xét ta ba lần: thờ cha mẹ thiếu kính chăng, giao du với bạn hữu thiếu tín chăng,
học hành thiếu tập chăng?
