[1] Những câu chuyện này chúng tôi kể theo lời ông Nguyễn Duy
Phương, người làng Thổ Tang.
Thân thế Nguyễn Thái Học
Nhân nhắc tới hội làng Thổ Tang, quê hương Nguyễn Thái Học, chúng
tôi xin phép được trình bày thêm sau đây để bạn đọc tham khảo. Tài liệu
của ông Nguyễn Duy Phương.
Danh nhân làng Thổ Tang có ông Nguyễn Thái Học, lãnh tụ Việt Nam
Quốc Dân Đảng, vị anh hùng cách mạng của dân tộc Việt Nam đã phất
cờ khởi nghĩa Yên Bái. Nhưng cuộc khởi nghĩa đã thất hại, Nguyễn Thái
Học đã lên đoạn đầu đài với phong cách hiên ngang của một nhà cách
mạng quả cảm và ái quốc.
Lãnh tụ Nguyền Thái Học sinh trưởng trong một gia đình thanh bạch,
sống về nghề nông. Bà cụ thân sinh ra ông Học chuyên nghề canh cửi,
nuôi tằm dệt tơ.
Sống trong một xã hội bị đàn áp, bóc lột, ông Nguyễn Thái Học đã sớm
ý thức được cái nhục của một con dân mất nước. Ngay từ hồi còn học
tiểu học tại trường làng, ông Nguyễn Thái Học đã nuôi chí hướng giải
phóng dân tộc. Thường thường ngoài giờ học, ông hay trò chuyện với
các bạn đồng niên, và luôn luôn nhắc nhở cho bạn bè nhớ rằng mình có
đất nước mà dân mình không có chủ quyền, dân mình phái ăn cơm thừa
canh cặn của thằng Tây. Vậy thì mình phải làm gì để lấy lại chủ quyền
cho dân mình được tự do, nước mình được độc lập.
Cái ý chí giải phóng dân tộc đó đã đưa ông Nguyễn Thái Học trở thành
lãnh tụ Việt Nam Quốc Dân Đảng và là một trong những vị anh hùng
cách mạng của dân tộc Việt Nam. Tuy lãnh tụ Nguyễn Thái Học thất bại
trong cuộc khởi nghĩa Yên Bái, nhưng tên tuổi ông đã đi vào lịch sử, sự
hy sinh của ông đã là một tấm gương sáng cho nhân dân Việt Nam...
