Lễ tế cầu chấm dứt, ông chủ tế bưng quả cầu xuống rồi tung ra sân đình
cho trai tráng hai phe tranh nhau cướp.
Khi quả cầu tung ra, nhiều chàng trai hăng hái xô nhau để cướp cho bằng
được quả cầu. Dân làng thuộc hai giáp đứng ở bên ngoài hò reo cổ võ.
Cuộc cướp cầu rất gay go. Người này vừa nhặt được quả cầu, người khác
đã cướp mất. Họ giằng đi, cướp lại quả cầu. Cuộc cướp cầu có năm kéo
dài tới bốn năm giờ chiều mới kết liễu.
Phe nào cướp được quả cầu phải mang bỏ vào chiếc hố. Một chàng trai
ôm quả cầu chạy, còn những chàng trai khác trong hàng giáp ngăn cản
không cho những chàng trai giáp kia xông tới giật lại quả cầu. Trai mỗi
giáp phải có lối chơi toàn đội, và phải hỗ trợ lẫn cho nhau. Quả cầu phải
bỏ được vào chiếc hố phía sân đình bên mình mới kể là kết thúc. Quả
cầu chưa bỏ được vào hố, đối phương vẫn có quyền giằng đi cướp lại.
Quả cầu bỏ được vào hố rồi, cuộc cướp cầu chấm dứt. Bên cướp được
quả cầu lại mang quả cầu vào đình lễ cho đến nửa đêm mới xong.
Người làng Yên tin rằng, giáp nào cướp được quả cầu trong năm đó, giáp
ấy sẽ làm ăn phát đạt quanh năm.
Hội làng Yên Xá rất vui. Ai đã một lần chứng kiến cướp cầu tất không
bao giờ quên, dù người đó sau này có chứng kiến những cuộc chơi bóng
rổ, những cuộc đấu bóng bầu dục cũng ồn ào tranh cướp và đầy tinh thần
thượng võ như tục cướp cầu ở làng Yên.
Cờ lau tập trận
Học Việt Sử, chúng ta đã biết lúc nhỏ tuổi, vua Đinh Tiên Hoàng đi chăn
trâu và thường cùng chúng bạn dùng cờ lau tập trận và kéo nhau đánh
nhau với kẻ chăn trâu các xã lân cận.
Ngày nay, tại làng Trường Yên, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình (Hà
Nam Ninh), nơi có đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng, hàng năm trong ngày
