Hàng năm vào tháng Giêng, rất tiếc chúng tôi không nhớ rõ ngày nào, có
mở hội. Có tế lễ, có rước xách, có đủ các trò vui, nhưng ngoài những trò
vui thông thường, dân làng hàng năm còn chọn một số thanh niên khoẻ
mạnh ăn mặc như hành khất để đi vào các làng lân cận ăn xin. Những
thanh niên được lựa chọn tự cho đó là một điều vinh dự vì được gánh vác
việc làng. Dân làng chỉ cử những người khỏe mạnh và biết đôi chút võ
nghệ, vì những người này khi vào các làng lân cận, đều bị dân chúng
những làng này ngăn cản, giữ không cho vào. Người ta tin rằng, nếu để
người Kẻ Nôi ăn mặc hành khất vào lọt trong làng, quanh năm toàn dân
xã sẽ làm ăn lân đận. Những thanh niên Kẻ Nôi được lựa chọn làm hành
khất trong ngày lễ thần đầu năm phải tìm cách làm sao vào cho lọt được
một làng, có như thế, chính bản thân thanh niên đó và dân Kẻ Nôi mới
được may mắn quanh năm.
Một bên giữ không cho vào làng, một bên cố tìm cách vào, tất nhiên phải
có xô xát, dân làng muốn ngăn cản người thanh niên hành khất không
cho vào làng phải dùng võ lực, trái lại người thanh niên hành khất phải
đỡ đòn để tìm cách vào cho được trong làng.
Cuộc xô xát này gọi là đánh bệt, vì dân các xã lân cận Kẻ Nôi sẽ dùng
mọi ngón đòn, đánh sao cho ngã thanh niên hành khất, đánh cho đến bị
thương phải nằm bệt một chỗ, không thể tìm cách vào lọt làng họ được.
Có nhiều thanh niên Kẻ Nôi hàng năm bị thương nặng trong những cuộc
đánh bệt này. Các nhà chức trách đã tìm cách cấm đoán, nhưng lệ dân, lệ
làng, cấm đoán sao cho nổi. Dân làng Nôi cần phải có người đi hành khất
trong ngày hội; những làng lân cận không muốn cho hành khất làng Nôi
vào làng mình trong dịp này. Phải đánh bệt.
Cướp cầu
Làng Yên Xá gọi tắt là làng Yên, huyện Võ Giàng, tỉnh Bắc Ninh (Hà
Bắc), ở kế ngay bên tỉnh lỵ mé cổng Hậu thành, hàng năm mở hội mừng
xuân trong ba ngày từ mồng 10 đến hết ngày 12 tháng Giêng.
Thành hoàng làng này gồm ba mẹ con một người hành khất.
