Hội hè đình đám thường cử hành về mùa xuân hoặc mùa thu, trong
những thời gian người dân quê được nghỉ ngơi rảnh rỗi.
Về hội hè đình đám mùa xuân, hôm nay chúng tôi nhắc tới qua mấy
tiếng hội xuân dân tộc, ca dao ta có câu:
Tháng Giêng ăn Tết ở nhà
Tháng Hai cờ bạc, tháng Ba hội hè.
Câu ca dao này đã nói lên tất cả sự nhàn rỗi của người dân quê nhất là
dân quê miền Bắc và miền Trung trong mấy tháng Xuân. Đấy là lúc cấy
chiêm đã xong, mùa gặt tháng năm chưa tới, người dân quê có thì giờ
giải lao ăn Tết và mua vui với hội hè. Quanh năm vất vả với nghề nông,
đầu tắt mặt tối, hết công việc đồng áng đến công việc vườn tược, rất ít
dịp người dân quê được nghỉ ngơi. Hàng năm chỉ có hai dịp xuân thu là
nhàn rỗi nhất và cũng chỉ những lúc này họ mới có thể cùng nhau chia
vui để hưởng thú thanh bình.
Vả chăng, bắt đầu Xuân là bắt đầu một năm mới, Xuân tới là Đông qua,
cái mùa rét mướt đã hết. Tiết Xuân ấm áp khiến con người thêm khỏe
khoắn, thêm lanh lẹn, con nhà nông hết phải lo vì trời lạnh, đêm dài, hết
phải lo vì đất nẻ ruộng khô, hết phải lo vì mưa phùn gió bấc. Người ta có
thể hưởng thụ những ngày Tết đẹp của mùa Xuân.
Người Việt Nam ta xưa nay khi làm việc cũng như lúc vui chơi giải trí,
để giảm sự nhọc nhằn và tăng phần hứng thú, tinh thần đoàn kết thường
thấy thể hiện qua mọi sinh hoạt, làm lụng hoặc tiêu khiển mua vui.
Người ta làm việc trong quây quần đoàn tụ, người ta không nghỉ ngơi
riêng rẽ, bởi vậy trong dịp Xuân, vui Xuân người ta không muốn vui
riêng rẽ, người ta muốn vui chung cùng họ hàng thân thuộc, cùng bạn
hữu xa gần, cùng mọi người quen kẻ biết ở làng trên xã dưới. Người ta
kéo hội làng để toàn thể dân chúng trong thôn ngoài xã cùng vui, vui cả
với dân hàng Tổng, hàng Huyện và có khi xa hơn nữa!
