Khách trẩy hội có người già, có người trẻ, có nữ tú, có nam thanh. Người
ta chen nhau để lấy một chỗ đứng, người ta vịn vào nhau và nhiều người
đứng cả ở bực toa tàu. Con tàu từ từ đi, khách trẩy hội ồn ào trò chuyện.
Khi con tàu ngừng ở ga Kiên Cương, đoàn người đổ xuống như thác,
người nọ trước người kia sau. Các ông già bà lão thường dắt díu theo các
cô gái quê còn e lệ, thẹn thùng giữa đám khách thập phương, các cô mới
đi lễ Tổ lần đầu. Các bà đứng tuổi, gọn gàng vai vác đẫy vàng hương đồ
lễ, nhanh nhẹn bước bên các cụ già thủng thỉnh.
Sở Hỏa xa trong những ngày hội, ngoài các chuyến xe lửa thường lệ, có
đặt thêm nhiều chuyến xe phụ để đủ chở hành khách trẩy hội. Những
chuyến xe này đậu ngay tại địa phận xã Hy Cương, nơi đó con đường đi
thẳng vào thôn Cổ Tích tới đền Hùng.
Con đường qua thôn Cổ Tích này đi trên bờ ruộng giữa cánh đồng. Chư
khách thập phương nhộn nhịp kẻ ra người vào, người này gặp người
khác, người nọ trước người kia. Có người vừa đi vừa lâm râm cầu khấn
muốn xin Tổ phù hộ độ trì cho. Họ đi tới đền với một lòng thành kính.
Có người nói chuyện ồn ào, tiếng vọng vang lên đồng ruộng, lách vào
giữa đám rừng sâu, sát ngay khu cánh đồng.
Cái cảnh tịch mịch quanh năm tại xã Hy Cương, vị trí ở một nơi nửa núi
rừng, nửa đồng ruộng của trung du, mất hẳn để nhường chỗ cho một vẻ
tấp nập khác thường. Người người vui chân đi, người người vui miệng
nói hoặc thành tâm tụng niệm.
Đền Hùng là đây
Theo con đường hàng xã qua thôn Cổ Tích, khách trẩy hội chẳng mấy
chốc đã tới chân núi Nghĩa Lĩnh, còn có tên gọi là núi Đền, chính tại núi
này có đền thờ vua Hùng.
Ngay ở dưới chân núi có đền thờ hai bà công chúa con vua Hùng Huệ
Vương là Tiên Dung và Ngọc Dung công chúa.
