205
Diện hình và Tổ chức
động thổ đào huyệt. phải nộp cho làng một món tiền, to nhỏ tùy
theo lệ từng xã. có nơi phân biệt tiền lệ táng phải nộp để được làm
ma với tiền lệ động thổ để đào huyệt. những người nghèo không
làm ma chay đám tang to tát, không phải nộp tiền lệ táng, mà chỉ
phải nộp tiền lệ động thổ. Đối với những người cùng đinh nghèo
quá, không có tiền nộp, làng có thể cho miễn, nhưng vẫn phải
trình làng trước khi an táng người chết. những trường hợp người
quá nghèo, có khi dân làng còn giúp đỡ tiền bạc trong việc tang.
lệ khao vọng
là lệ phải nộp khi lên ngôi thứ, khi nhận chức
việc, khi ăn mừng thi đỗ v.v... Tóm lại, mỗi khi có việc vui
mừng, các đương sự mở tiệc ăn khao thì phải nộp cho làng một
món tiền gọi là tiền lệ vọng. Món tiền này to nhỏ tùy theo từng
xã và cũng tùy theo từng việc khao vọng. Thí dụ như một người
đến tuổi lên lão theo lệ làng phải nộp món tiền, khi ra chốn đình
trung mới được ngồi vào chỗ dành cho bậc lão lại thí dụ như một
người nhận một chức việc trong ban hội đồng làng, cũng phải
nộp cho làng một món tiền lệ mới được công nhận, và như vậy
ở chốn hương ẩm mới được ngồi vào chỗ dành cho hàng chức
việc. những người đi thi đỗ, được thưởng phẩm hàm cũng vậy,
muốn được làng công nhận cũng phải nộp tiền lệ vọng.
phải nộp lệ vọng rồi mới được làm lễ khao. Vọng là bắt buộc
theo tục lệ của làng, còn khao tuy cũng theo tục lệ nhưng đây
là tùy các đương sự. những người túng bấn có thể chỉ nộp lệ
vọng mà không cần khao, nhưng vì vấn đề sĩ diện nên những ai
đã nộp lệ vọng là có ăn khao. Việc ăn khao có thể linh đình cỗ
bàn mời làng nước hoặc làm đơn giản mời một số bạn bè với
một số các hàng chức sắc trong làng. Và khi ăn khao, ngoài tiền
vọng đã nộp, còn có các món lệ phí khác phải nộp nếu hương
ước bắt buộc như lệ phí đốt pháo, lệ phí mổ gia súc, lệ phí mượn
đồ thờ của làng để rước văn, rước sắc v.v...
Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
