85
Diện hình và Tổ chức
tổ ChứC làNg xã dưới thời PháP thuộC
Với hòa ước năm Giáp Tuất (1874), người pháp bắt đầu sự
thống trị tại Việt nam, và đầu tiên, người pháp chiếm đứt miền
nam nước Việt, rồi dần dà sau đó đến Bắc Việt và Trung Việt.
chiếm giữ miền nam, người pháp nghĩ ngay tới việc cải tổ
các cơ cấu hành chính, bắt đầu từ làng xã để tiện việc đô hộ.
Họ để ý lưu tâm tới sự tự trị của làng xã Việt nam.
Họ nhận thấy làng Việt nam luôn luôn tránh sự nhòm ngó
của người lạ. Người ta chỉ có thể vào trong làng một cách khó
khăn, ngay đến các quan đại diện cho nhà vua, mặc dầu được
đón tiếp kính cẩn theo lễ nghi của tục lệ, nhưng thường cũng chỉ
biết có ngôi đình hoặc ngôi chùa, nơi họ được mời tới.
Sự tự do của làng xã muốn được hoàn toàn sử dụng cần phải
có một bức thành thực sự dựng lên chung quanh làng. Đây là một
gia đình đóng cửa bảo nhau những chuyện riêng, không cưỡng chế
và cũng không chấp nhận sự hiện diện của một cái tai khách lạ.
(1)
(La liberté de la commune a besoin, pour s’exercer pleinemen,
d’élever autour d’elle un véritable muraille. c’est une famille
qui ferme ses portes pour discuter ses affaires personnelles, sans
contrainte et sans admettre une étrangère.)
Lưu tâm tới các làng Việt nam, người pháp thấy rằng họ cần
phải thay đổi các cơ cấu làng xã để tìm cách đặt công việc ở
làng mạc dưới quyền kiểm soát của họ và làm nhẹ bớt quyền lực
của các thân hào hương chức đối với dân làng. Ta có thể hiểu
dễ dàng tại sao người Pháp đã thay đổi như vậy, nếu ta biết
1. P.Pasquier. - L’Annam d’autrefois. (Trang 54) Il s’est toujours dérobé aux
regards de l’étranger. On ne peut y pénétrer que difficilement et mème les
mandarins représentant l’autorité de l’Empereur, tout en y étant recus avec le
respect et le cérémonial voulu par les rites et la coutume, n’en connaissent
souvent que la maison commune, le đình ou la pagode où ils sont conduits.
Thực hiện ebook: www.hocthuatphuongdong.vn
