50
Tìm hiểu phong tục Việt Nam qua Nếp cũ gia đình và Lễ - Tết – Hội hè
Tác giả: Toan Ánh – Nhà xuất bản Trẻ
ăn giỗ, ăn chạp tại nhà ông bà cô bác trưởng chi họ hoặc trưởng tộc.
Những khi đi lễ, con gái thường theo mẹ nhiều hơn, con trai chỉ đi
theo mẹ cho đến tuổi đi học, nghĩa là độ lên sáu lên bảy. Trái lại con gái
càng lớn càng được mẹ cho đi theo, nhất là trong những khi đi lễ. Người
mẹ muốn nhân những dịp này giảng giải cho con biết về sự lễ bái tín
ngưỡng, cũng như nhân những dịp giỗ chạp tại nhà trưởng chi họ, nói
cho con hay mối liên quan của gia đình với những người trong họ.
Lẽ tất nhiên, khi lớn lên, đứa bé sẽ hiểu biết mọi điều cần thiết về họ
hàng, về lễ bái qua cha mẹ.
Những điều gì mẹ không dạy bảo đã có cha.
Đứa bé bao giờ cũng sợ cha hơn sợ mẹ, có những điều mẹ bảo không
nghe, cha bảo thì đứa bé tuân theo răm rắp. Kỷ luật trong gia đình nhờ
có người cha mà nghiêm minh.
Nếu con không vâng lời, người cha thường dùng roi vọt và già đòn,
bao giờ cũng non nhẽ, với chiếc roi đánh đau, đứa con hư phải vào khuôn
phép.
Chiếc roi, đối với đứa trẻ tượng trưng cho uy tín của người cha, tuy
nhiều khi sự nghiêm khắc của người cha thường làm cho đứa trẻ trở nên
nhút nhát.
Ở những gia đình không may người cha mất sớm, người anh cả sẽ
thay người cha để trông nom dạy dỗ các em. Ở đây là quyền huynh thế
phụ.
Tóm lại, trong việc giáo nhi, người mẹ nắm phần quan trọng với sự
dịu dàng, với tình âu yếm mẫu tử, nhưng sự nghiêm khắc của người cha
cũng rất cần để gìn giữ người con khỏi hư hỏng.
o
Chọn bạn cho con
Người xưa trong lúc giáo nhi rất thận trọng. Người mẹ, những khi dắt
con đi theo mình, ngoài việc dạy cho con biết về tín ngưỡng lễ giáo và
cho con hiểu sự liên lạc trong gia tộc, lại còn có ý để cho con đánh bạn
chơi với các trẻ khác cùng theo mẹ đi lễ bái, hoặc cùng đi đến một nơi