141
Tinh thần trọng nghĩa phương Đông
HOÀNG DIỆU VỚI
THÀNH HÀ NỘI
Năm Nhâm Ngọ. Cõi Việt Nam ta đang lâm vào tình cảnh
loạn ly.
Trong, giặc nổi tứ tung, mặc triều đình ra công trừ dẹp;
ngoài, quân Pháp đã xâm lăng hết miền Nam nước Việt và
đang kiếm cớ để nhòm ngó miền Bắc, tuy ta đã theo một
đường lối ngoại giao hòa hoãn.
Và ngày mồng 6 tháng 3 năm 1882, bỗng dưng quân Pháp,
dưới quyền điều khiển của Henri Rivière, kéo từ Gia Định
tới đóng binh thuyền tại Đồn Thủy, sát Hà Nội. Giữ Thành
Hà Nội bấy giờ là Tổng đốc Hoàng Diệu. Thấy sự hiện diện
đột nhiên của quân Pháp, Hoàng Diệu không khỏi nghi ngờ
và lo sợ. Ngài liền một mặt sai quân bố trí canh phòng cẩn
mật, một mặt sai quan tuần phủ Hoàng Hữu Xứng mang lễ
vật sang trại quân Pháp để tiếp đón tử tế. Hôm sau, Henri
Rivière vào thành để đáp lễ. Hắn thấy quân ta bố trí, tỏ ý
bất mãn và yêu cầu triệt hết đi. Lẽ tất nhiên Tổng đốc Hoàng
Diệu không chịu lời yêu cầu đó, và hai bên găng nhau không
bên nào chịu nhường bên nào. Cho đến sáng mồng 8 tháng 3,
Án sát Tôn Thất Bá xin với Hoàng Tổng đốc ra ngoài thành
