138
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
Nước ở hồ ở sông phải chèo thuyền ra giữa hồ giữa sông để lấy nước
trong.
PHỤNG NGHÊNH HỒI ĐÌNH
Đây là đám rước để nghênh đón thần vị từ nơi ngài bằng y tới đình để
dân làng cúng tế trong dịp đại hội.
Đám rước cử hành vào sáng hôm sau, cũng như khi làng vào đám, nghĩa
là sau lễ mộc dục và lễ gia quan, duy có điều long trọng hơn. Lễ mộc dục và
lễ gia quan đã cử hành vào đêm trước, sau lễ rước nước, theo như nghi lễ
thường lệ.
Sáng hôm sau cử hành đám rước nghênh thần, những người có phận sự
đều phải tề tựu tại đền. những người này, nhất là các chân kiệu chân cờ, đều
phải trai khiết từ hôm trước và người phải tắm rửa sạch sẽ. những thanh nam
thanh nữ được cử vào đám rước hôm nay, ai nấy đều ăn mặc bộ quần áo tốt
đẹp mới sắm để dành riêng trong việc rước xách và tế lễ trong những ngày
đại hội.
Thanh nam đầu đội khăn, quần trắng, áo dài đen, thường kén đồ tơ lụa,
chân đi giày gia định, hoặc có khi đi chân không lúc khiêng kiệu. ngang hông
thắt một thắt lưng nhiễu điều hoặc nhiễu xanh mới, tùy phong tục từng xã.
Thanh nữ cũng mặc quần áo mới. Đầu chứt vấn đầu đen lụa hoặc nhung,
hoặc sa tanh, mặc áo mặc cặp nghĩa là mặc hai chiếc, chiếc trong chiếc ngoài,
màu đen hoặc màu nâu tùy xã. Họ đều mặc váy lụa đen, dưới thời pháp
thuộc, nhiều nơi ở gần các đô thị thay váy bằng quần lụa đen, yếm đào với
giải yếm mỡ gà. cổ yếm thường cổ xây, cổ sẻ hoặc cổ thìa. Áo thắt vạt, họ
thường dùng áo năm thân. Áo năm thân là thứ áo có chiếc vạt con cũng dài
theo chiều dài áo để thắt với vạt cái đằng trước. Áo năm thân khi muốn có
thể cài khuy được, khác với áo tứ thân chỉ có thắt vạt được mà không cài
khuy được vì hai vạt áo đằng trước đều nhau, mỗi bên một nửa, không có
vạt cái và vạt con. chân các cô đi dép cong, thứ dép mũi cong hoát lên. các
cô thanh nữ được gọi là các cô phù giá. Ta có câu:
Trai thanh tân chân quỳ vái kiệu
Gái yểu điệu phù giá nữ quan.
Để chỉ các trai gái được làng cắt đi rước, khiêng kiệu và phù giá.
Không kể các thanh nam thanh nữ được mọi người đi xem rước xem tế
đặc biệt chú ý, quần áo phải tinh tươm, ngay các vị bô lão quan viên và chức
