198
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
Thái Hà ấp.
Ngoài cùng về phía Sinh Từ là cửa tam quan.
Lớp thứ hai có cửa là Đại trung môn. Hai bên Đại trung môn có hai cửa
nhỏ là Đại tài môn và Thành đức môn.
Lớp thứ ba có cửa là Khuê văn các, hai bên có hai cửa nhỏ là cúc văn và Bi
văn.
Lớp thứ tư có cửa là Đại Thành môn, hai bên có hai cửa nhỏ là Ngọc Trần
và Kim Thanh.
Lớp cuối cùng có cửa hậu ăn thông vào sân sau. Bên phải có một cửa nhỏ
gọi là Đông môn.
Từ phố Sinh Từ đi vào qua một đường ngang. Trước Văn miếu là bốn cột
trụ, rồi thẳng tới Tam quan. Đây là cửa chính, và cửa này có gác.
Kế đó là lớp sân rồi đến Đại trung môn.
Khỏi Đại trung môn lại là một lớp sân rộng hơn rồi tới Khuê văn các.
Qua Khuê văn các là sân Thạch bia. Đây là trung tâm Văn miếu. Giữa sân
có một giếng vuông gọi là Thiên quan tỉnh. Về phía đông và phía tây, hai bên
giếng có hai ngôi đền thờ vọng để hàng năm vào những kỳ tế lễ ở đây có
người tới dâng hương. Hai bên tả hữu hai ngôi đền là những hàng bia đá,
tổng cộng tất cả 82 tấm dựng lên từ đời nhà Lê có ghi danh sách cùng quê
1.295 vị tiến sĩ của kỳ thi đã mở.
Khỏi sân Thạch bia là cửa Đại Thành. Hai bên có hai dãy đền thờ 72 môn
đệ của đức Khổng Tử. cuối hai dãy đền thờ này, ở ngay giữa sân có một tòa
nhà tám mái nằm ngang. Tòa này có 40 cột lớn sơn son thiếp vàng lộng lẫy
và được ngăn đôi:
-
Đằng trước gọi là Văn miếu, có bàn thờ đức Khổng Tử, hai bên có những
hạc thờ đậu trên lưng rùa.
-
Đằng sau là điện Đại Thành cũng thờ đức Khổng Tử. Ở đây có một chiếc
ngai lộng lẫy vàng son, trên ngai có bài vị đức chí Thánh tiên sư.
Hai bên chiếc ngai là bài vị thờ Tứ phối.
Đằng sau Tứ phối là bài vị Thập triết và Thất thập nhị hiền.
Sân sau cùng của Văn miếu là đền Xã Tắc. Một chiếc cửa ăn thông từ điện
Đại Thành tới đền này.
Ở sân sau cùng có miếu thờ Thổ Thần tại phía Tây. Lại có bốn thạch nghiễn
và hai dãy nhà đối nhau, một dãy dành cho những người coi giữ Văn miếu,
