60
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
lập bàn thờ để thờ vọng, và để cúng vọng trong những ngày giỗ, nếu vì lý
do gì người ta không thể tới nhà trưởng được, nhất là trong trường hợp xa
nhà, không thể như mọi người hàng năm về dự giỗ tết.
Trang trí bàn thờ tổ tiên
Bàn thờ thường được thiết lập ở gian giữa nhà chính, tức là nhà trên, nếu
không có một nhà riêng để làm nhà thờ.
Bàn thờ kê làm hai lớp:
LỚP TRONG:
Lớp trong kê sát ngay vào tường hậu và gồm:
chiếc rương thật lớn, cao vào khoảng một thước, dài trên hai thước và
rộng gần hai thước.
Mặt trước chiếc rương có đóng nẹp chia làm ba ô, ở các ô này, có khi là
ba chữ đại tự, có khi là những bức tranh được dán vào trong những dịp Tết.
Trên những nẹp có đóng những đồng tiền đồng hoặc tiền kẽm tùy theo từng
nhà.
Trong chiếc rương cất đựng những bát đĩa, nồi đồng, xanh đồng lớn, hàng
ngày không dùng đến, chỉ những khi giỗ tết mới lấy ra.
Tại những gia đình sung túc, chiếc rương lớn này được thay thế bằng một
chiếc bàn to, đúng ra là một chiếc sập sơn son thiếp vàng, kê trên mễ cao
vào khoảng một thước. phía đằng trước thường có một tấm màn bằng vải
đỏ che dấu những mâm thau đồ đồng cùng bát đĩa, được xếp dưới gầm sập
thay vì để trong rương.
Ít nhất hai chiếc mâm nhỏ chân quỳ mặt hình chữ nhật: một chiếc bề dài
độ tám tấc, bề rộng độ sáu tấc kê ở giữa chiếc rương hoặc chiếc sập nói trên.
chiếc mâm thứ hai nhỏ hơn, kê đằng sau chiếc thứ nhất. Hai chiếc mâm này
cao chừng bốn tấc, giống như hai chiếc bàn nhỏ thấp, dùng để bày đồ lễ
trong những ngày sóc vọng giỗ tết. Trong những ngày giỗ tết có làm cỗ thì
cỗ bàn bày trên chiếc mâm thứ nhất, còn hương hoa trầu nước bày ở chiếc
mâm thứ hai nhỏ hơn.
Bên trong cùng lớp thứ nhất là Thần chủ đựng long khám kê trên một
chiếc bệ, chiếc bệ này cao ngang mặt hai chiếc mâm.
Có nhiều gia đình không thờ thần chủ mà chỉ kê ở nơi đây một chiếc ỷ
hoặc một chiếc ngai, tượng trưng ngôi vị của tổ tiên.
