63
Thực hiện ebook:
Học thuật Phương Đông
www.hocthuatphuongdong.vn
Trước bàn thờ, tại các nhà giàu có, đôi khi có bày thêm giá binh khí, có
cắm bát bảo lộ tức là tám thứ vũ khí của quân sĩ thời xưa.
Những đồ tự khí được coi là rất thiêng liêng, nghèo thiếu đến đâu cũng
không ai đám đem cầm bán, người nào bất đắc dĩ phải cầm đồ thờ đều bị
dân làng chê cười.
CHIẾC Y MÔN
Y môn nghĩa đen là chiếc cửa vải, như trên đã nói, chiếc y môn là chiếc
màn ngăn cách lớp bàn thờ bên ngoài với lớp bàn thờ bên trong.
Chiếc y môn gồm ở phía trên một lớp ngang bằng vải lụa hoặc nhung the
màu. Trên lớp ngang này thường có thêu hoặc dán mấy chữ đại tự, giống
như những chữ khắc ở hoành phi.
Từ lớp ngang trên thõng đọc xuống hai cánh bằng vải, the, nhưng hoặc
lụa màu hồng hay đỏ, có khi viền và thêu chung quanh, có khi chỉ khâu trơn
các mép. Hai cánh này thường ngày được vén lên, chỉ buông xuống trong
ngày giỗ, lúc gia trưởng đã cúng khấn và con cháu đã lễ bái xong.
Sở dĩ y môn buông xuống là vì trong lúc đó tổ tiên thụ hưởng đồ lễ, cần
phải che màn đi để hương hồn các cụ có thể hưởng lễ được một cách tự
nhiên, cũng như người sống khi ăn không muốn kẻ đứng nhìn mồm dù đó
là con cháu.
TỰ ĐĂNG
Ở đằng trước y môn thường có treo một chiếc đèn gọi là tự đăng. Xưa kia
ta còn thắp dầu lạc thì tự đăng là một chiếc đèn lồng, về sau thay bằng một
chiếc đèn ba dây thắp dầu lửa, và kể từ những năm có điện, tại các đô thị,
chiếc đèn ba dây lại được thay bằng chiếc đèn điện.
Chiếc đèn này vào dịp giỗ tết được thắp suốt đêm ngày, trong thời kỳ
người ta cho rằng hương hồn người khuất tại vị trên bàn thờ.
Ngọn đèn tượng trưng cho sự hiện diện của tổ tiên.
THẦN CHỦ
Trên bàn thờ ông tổ một họ bao giờ cũng có riêng một thần chủ, thần
chủ này để lại mãi mãi.
Tại các gia từ, các nhà phú quý mới lập thần chủ để thờ, và đã lập thần
chủ thì phải có đủ thần chủ từ bốn đời trở lên, kể từ người gia trưởng. Ây là
thần chủ của kỵ, cụ, ông và cha tức là cao, tằng, tổ, khảo.
Thần chủ làm bằng gỗ táo, lấy nghĩa rằng cây táo sống lâu được nghìn
