94
Tín ngưỡng Việt Nam – Quyển thượng
Tác giả: Toan Ánh
Nhà xuấ tbản: Trẻ
Đây là Quan Vân Trường đời Tam Quốc, một người theo sử sách lúc sinh
thời rất trung trực và lúc chết đã hiển thánh. Trên bàn thờ có tượng hoặc bức
tranh của ngài. Bức tranh thường vẽ ngài ngổi giữa, bên phải là Quan Bình,
con nuôi ngài, và bên trái là Châu Xương gia tướng trung thành của ngài.
Đằng trước bức tranh là bát hương với các đài để trầu rượu, chiếc mâm
bồng để các đồ lễ khi cúng vái. Lại có đèn nến và có cả ống hương.
Thần Hổ
Thần hổ tức là vị chúa tể của loài hổ. Thường người ta thờ thần Bạch hổ,
hoặc thần Ngũ hổ, tức là năm thần hổ năm sắc. Bàn thờ thường thiết lập ở
một căn nhà riêng, nhiều khi là một chiếc ban xây ở ngoài sân, hay chiếc
miếu xây ở ngoài vườn đối với gia đình ở gần chân núi.
Cúng Thần hổ cũng cúng vào những ngày sóc vọng hoặc trong nhà có
công việc gì cáo với gia tiên. Cúng Thần hổ ngoài trầu rượu phải cúng mặn,
phải dùng thịt sống hay trứng sống làm đồ lễ.
Sơn Thần
Những gia đình ở vùng núi non, có bàn thờ Sơn thần, tức là thờ vị thần
núi. Đành rằng núi nào cũng có miếu thờ Sơn thần, nhưng để tiện việc cúng
lễ, và cũng mong được Sơn thần phù hộ, người ta thờ ngay Sơn thần tại nhà.
Bàn thờ Sơn thần được thiết lập tại các chiếc bàn riêng, thường xây ở vườn
về phía bàn thờ. Bàn thờ không có bài vị, chỉ có bình hương và các đồ thờ
khác.
Những chiếc ban thờ được xây nên, thường mé trên thờ Sơn thần và mé
dưới thờ Thần hổ.
Mộc Tinh
Đây là tinh của những cây lớn mọc ở những vườn rộng, nhất là những cây
cổ thụ. Nhiều gia đình, sau khi tậu được một dinh cơ, nhà ngói cây mít, vườn
rộng, và trong vườn lại có vài cây thuộc loại cổ thụ, dọn đến ở gặp phải một
vài việc
không tốt đẹp, như trong nhà có người đau ốm, của cải mất mát, liền cho
là tại những cây cổ thụ có thần, và vị thần vì chủ nhân chưa biết tới mình nên
ra uy để chứng tỏ sự hiện diện của mình. Gia chủ liền lập miếu thờ ở gốc cây.
Tục còn tin rằng, những cây to xanh tốt thường có hồn ma trú ngụ, muốn
