Hẳn nhiên khi lớn lên, tôi cũng như bạn, sẽ dần hiểu rằng làm “thủ
lĩnh” - dù chỉ là “thủ lĩnh” của một lớp học vài mươi học sinh, hay một
công ty hàng trăm người - nghĩa là sẽ được nể vì, được ra oai, sai khiến và
đôi khi…trừng phạt người khác. Nhưng nó cũng có nghĩa là phải gánh
thêm trách nhiệm và cả những phiền toái, những thứ luôn khiến cho vai trò
đó trở nên ít hấp dẫn hơn. Ví như việc thuyền trưởng luôn phải là người
cuối cùng rời khỏi con tàu sắp đắm.
Vì thế khi lớn lên, chúng ta hiểu rằng không phải ai cũng có thể trở
thành người “đứng mũi chịu sào”. Phần đông chúng ta sẽ trở thành thủy
thủ.
Chúng ta vẫn thường cho rằng quyền lực chỉ đi kèm với địa vị hay
chức vụ, nhưng tác giả Brain Tracy trong cuốn sách 100 quy luật bất biến
trong kinh doanh đã đúc kết rằng có bốn kiểu quyền lực khác nhau: quyền
lực chuyên môn, quyền lực cá nhân, quyền lực địa vị và quyền lực được
phong tặng… Nghĩa là dù không thể có được quyền lực từ chức vụ cao, bất
cứ ai trong số chúng ta cũng có khả năng tác động đến người khác bằng
năng lực chuyên môn hoặc bằng nhân cách của mình, hoặc cả hai.
Chính vì vậy, nếu bạn có địa vị thì đừng áp chế, và nếu bạn không có
địa vị, cũng đừng sợ hãi. Bởi địa vị cao là những con tàu trên biển cả, còn
quyền lực chính là những cơn gió. Chúng có thể đưa chúng ta đi xa, nhưng
cũng có thể khiến ta lật nhào. Cả những con tàu vĩ đại như Titanic vẫn có
thể bị đánh đắm.
Chúng ta thường nhanh chóng quên rằng, một khi càng dễ điều khiển
người khác thì chúng ta càng khó điều khiển bản thân mình. Quá trình đó
diễn ra tinh vi đến nỗi hiếm khi nào người trong cuộc nhận ra. Đó là sự
thật. Chúng ta luôn dễ dàng nhìn ra con người thật của ai đó một khi họ
nắm giữ quyền lực, điều đó cũng có nghĩa chúng ta gần như không thể che
giấu con người thật của mình khi có quyền lực trong tay.
