Những câu chuyện này đánh dấu một điểm quan trọng: một sự nghiệp
thành công không phải là một đường thẳng mà là một con sóng với những
thăng trầm. Michael Dearing mô tả điều này rất tuyệt vời với một đồ thị đơn
giản vẽ ra một sự nghiệp điển hình, trong đó thời gian nằm ở trục X và
thành công nằm ở trục Y. Hầu hết mọi người đều cảm thấy như thể họ cần
được liên tục tiến lên và di chuyển sang bên phải, dọc theo một đường
thẳng thành công. Nhưng điều này vừa phi thực tế lại vừa hạn chế. Thật sự,
khi bạn nhìn kỹ vào đồ thị của những người thành công nhất, luôn có những
thăng trầm. Tuy nhiên, khi xem xét tổng thể một quãng thời gian dài thì
đường này thường di chuyển lên và sang phía bên phải. Khi bạn đang trong
một chu kỳ suy giảm, đôi khi rất khó nhận thức được rằng đường dốc xuống
tạm thời đó thực ra là một sự chuẩn bị cho bước tiến tiếp theo. Trong thực
tế, độ dốc của đường hướng lên thường tăng sau một chu kỳ đi xuống,
nghĩa là bạn đang thực sự đạt được nhiều hơn so với khi bạn chỉ ở lại trên
một con đường ổn định và có thể dự đoán trước.
Carol Bartz, cựu giám đốc điều hành của Autodesk và là giám đốc điều
hành mới của Yahoo!, sử dụng một phép loại suy tuyệt vời để mô tả con
đường sự nghiệp thành công. Cô ấy nghĩ bạn nên xem sự tiến bộ nghề
nghiệp của mình như việc di chuyển xung quanh và lên trên một kim tự
tháp ba chiều, chứ không phải đi lên một chiếc thang hai chiều. Lối di
chuyển theo cạnh bên của kim tự tháp thường giúp bạn xây dựng nền tảng
kinh nghiệm của mình. Có thể trông bạn đang đi lên không nhanh cho lắm,
nhưng bù lại bạn đang thu thập một nền tảng các kỹ năng và kinh nghiệm sẽ
chắc chắn rất có giá trị sau này.
Một trong những câu chuyện yêu thích của tôi về tính chu kỳ và không
thể đoán trước của sự nghiệp là do Steve Jobs kể lại. Là người sáng lập
Apple và Pixar, những câu chuyện thành công của ông thực sự mang tính
huyền thoại. Tuy nhiên, rất nhiều trong số những thành công lớn nhất của
ông đều bắt nguồn từ những thất bại. Ông kể lại những câu chuyện này rất
hay khi ông phát biểu trong buổi lễ tốt nghiệp tại đại học Stanford vào năm
2005. Dưới đây là trích đoạn bài diễn văn của ông.