chiếc tủ kê trong buồng, xuyên qua tường phòng khách, xuyên sang gian
buồng ăn nhà bên cạnh rồi bay tới tận nhà thờ ở cuối quảng trường đập tan
như bụi cả một bức tượng thánh to bằng người thật trên bệ thờ. Santiagô
Nasar lúc đó còn rất nhỏ nhưng không bao giờ quên bài học về sự bất cẩn
đó.
Hình ảnh cuối cùng mà bà mẹ nhớ được về anh là bước đi như lướt vào
phòng ngủ. Nasar đã làm bà tỉnh dậy khi anh lần tìm trong bóng tối một
viên thuốc cảm trong cái túi con đựng thuốc ở phòng tắm. Bà mẹ bật đèn,
trông thấy con trai hiện ở cửa, tay cầm cốc nước, hình dáng ấy nhớ mãi
mãi. Lúc đó Santiagô Nasar kể cho bà nghe về giấc mơ nhưng bà không
chú ý gì đến những câu trong cơn mơ đó. Bà nói:
- Tất cả những giấc mơ thấy chim đều tốt lành.
Bà đã nhìn thấy hình ảnh ấy của đứa con trai khi nằm trên chiếc võng ấy
với vẫn dáng nằm mà sau đấy tôi gặp lại bà trong dịp tôi trở về thị trấn đã
bị quên lãng này với ý định tạo lại tấm gương của ký ức đã tan vỡ bằng
cách thu nhặt lại những mảnh vụn vương vãi đó đây. Lúc đó bà đã suy yếu
trong ánh sáng tàn tạ của tuổi già. Ngay giữa ánh sáng tràn đầy mà hình
dáng của bà cũng không còn rõ nữa. Hai bên thái dương có dán thuốc trị
cơn đau đầu vô tận mà con trai bà để lại cho bà từ lần cuối cùng bà trông
thấy nó khi nó đi qua phòng ngủ. Bà đương nằm nghiêng, bám chặt vào đầu
cánh võng định ngồi dậy. Trong bóng tối tỏa ra một mùi nước rửa tội mà
buổi sáng hôm xảy ra án mạng tôi đã từng thoáng thấy.
Khi tôi vừa bước vào khoang cửa bà lầm tưởng tôi là Santiagô Nasar mà
bà đương nhớ. “Nó đó” – bà nói với tôi – “Nó mặc bộ đồ lạnh trắng, giặt
bằng nước không có hồ vì da nó thật mịn màng đến độ không chịu được
tiếng sột soạt của vải hồ”. Bà nằm một lúc lâu trên võng, miệng nhỏ nhẹ
