308
309
QUY ChẾ TRIỀU PhỤC BÌnh ĐÍnh nĂM 1845
(theo Hội điển)
Hoàng tử, hoàng thân được
phong tước thân vương,
quận vương
Hoàng tử, hoàng thân được phong
tước thân công, quốc công
Mũ
Bình
Đính
6 hoa vàng, 6 rồng, (?) giao
long, 24 vân khí, 10 ngọn lửa,
4 nhiễu tuyến, 4 hình cổ đồ
và 4 thùy văn, đỉnh mũ trổ 2
hình long vân, bao đỉnh trổ 4
hình long vân, 28 biên bao
4 hoa vàng, 4 rồng, 2 giao long, 24
vân khí, 10 ngọn lửa, 4 nhiễu tuyến,
2 hình cổ đồ và 2 thùy văn, đỉnh mũ
trổ 2 hình long vân, bao đỉnh trổ 4
hình long vân, 28 biên bao
Áo bào
Áo bào Đại vân màu đỏ sẫm
làm bằng đoạn Bát ti ngũ sắc
gia kim
Áo bào Tứ linh màu đại xích làm
bằng đoạn Bát ti ngũ sắc gia kim
Đai
Trước sau có 18 miếng, bề
mặt trổ hình mãng khảm
vàng, các miếng đai đều bọc
vàng
Phải trái trước sau 18 miếng; đai
của thân công bề mặt trổ hình kỳ
lân khảm vàng, đều bọc vàng; đai
của quốc công miếng chính giữa
ở phía trước trổ hình kỳ lân khảm
vàng, 4 miếng hình dẹt ở bên phải
và trái bề mặt trổ hình hoa khảm
vàng, 13 miếng còn lại bề mặt khảm
gương, các miếng đai xen kẽ nhau,
đều bọc vàng
Thường
Làm bằng sa mát màu hoa xích ngũ sắc gia kim, thêu hình kỳ lân
khi còn là hoàng thái tử và bức ảnh hoàng thái tử
Bảo Long trong lễ tấn phong đều thể hiện bộ Triều
phục này.
b. Bình Đính (Bình Thiên) 平頂冠
năm 1816, Triều phục của các vị hoàng tử,
hoàng tôn, công tử được quy định, “mũ dùng mũ
Bình Thiên sức vàng và ngọc châu. Áo bào dùng
Mãng bào cổ tròn, màu đỏ sẫm. Thường thêu rồng
4 móng. Đai sức vàng rồng 4 móng.”
(1)
Tuy nhiên
16 năm sau, vua Minh Mạng ra lời dụ, quy định
đổi tên mũ Bình Thiên thành mũ Bình Đính vì cho
rằng tên Bình Thiên là tên nôm na không được điển
nhã, vả lại hai chữ Bình Thiên cũng không phải từ
dành cho phận bề tôi
(2)
, đồng thời quy định, mũ
Bình Đính là mũ Triều phục áp dụng cho hoàng
tử, hoàng thân được phong tước thân vương, quận
vương, thân công, quận công.
1. (Việt) Hội điển - Q.78. Tr.19. Nguyên văn: 嘉隆十五年議準皇子大朝冠用平天冠金珠飾。袍用盤領
蟒袍大赤色。裳繡四爪龍。帶金飾四爪龍.
Tr.36. Nguyên văn: 嘉隆十五年議準皇孫、公子大朝冠用
平頂冠金珠飾
2. (Việt) Hội điển - Q.78. Tr.21. Nguyên văn:諭向來皇子諸公所戴之冠俗稱為平天冠，頗平天二字非臣
子之所應有，殊覺未雅。玆著名為平頂冠
Long bào cổ tròn, màu đỏ sẫm (Đại Xích) của vua Đồng Khánh khi còn làm Hoàng Thái tử.
Tuy Lý vương Miên
Trinh và Hoằng Hóa
Quận vương Miên
Triện đội mũ Bình Đính
(BAVH).
Mũ Kim quan. 1. Mũ trong chân dung Tùng thiện vương Miên Thẩm (mũi tên đỏ: Bác Sơn vàng);
2, 4. Mũ lưu giữ tại Bảo tàng Quân sự Pháp (Ảnh: Nguyễn Như Đan Huyền); 3. Mũ lưu giữ tại
BTLSVN (Ảnh: TQĐ). Đồ giải: 1.Hậu xí; 2. Hổ kỳ; 3. Hổ Nhĩ; 4. Giao long; 5. Vân khí; 6. Hoa;
7. Thùy văn.
