Rồi ông bắt đầu nói, nói rất lâu, rất nhiều lời, rồi khi tin là đã
nói hết, ông đứng dậy nhìn tôi lần đầu tiên từ khi ông bắt đầu
thuyết giáo và hỏi tôi:
– Thế nào con? Tốt chứ?
Tôi trả lời là tôi đã nghe ông ta nói, trước hết là như nuốt từng
lời, sau đó là hết sức chú ý, và sau nữa là hết sức thành kính.
Tôi cũng đứng dậy:
– Thưa Cha, xin Cha để con một mình ở đây.
Ông ta hỏi tôi:
– Vậy bao giờ ta trở lại?
– Con sẽ cho Cha biết sau.
Thế là ông linh mục ra khỏi phòng, không nói gì, nhưng như
tự nói với mình:
– Đúng là một kẻ nghịch đạo.
Không, dù tôi đã sa đọa rồi, tôi không phải là kẻ báng bổ
Thượng Đế và Chúa Trời chứng giám cho tôi là người tin ở Chúa.
Nhưng còn cái ông già đó đã nói gì với tôi? Không có gì để tôi
phải xúc cảm, phải mủi lòng, phải khóc lóc.
Không có gì gắn bó với tâm hồn ông từ trái tim ông truyền
sang tôi. Trái lại tôi chỉ thấy lơ mơ, không có ý gì được nhấn
mạnh có thể áp dụng cho mọi người trong mọi hoàn cảnh, lối nói
kiểu cách ở những chỗ cần phải sâu sắc, nhạt nhẽo ở những chỗ
phải giản dị. Một thứ thuyết giáo cảm tính, một khúc bi thương
thần học, thỉnh thoảng lại trích dẫn một câu La tinh. Thánh
Augustin, Thánh Grégoire, và còn gì nữa?
Vả lại ông ta có vẻ đọc thuộc lòng một bài học đã đọc hai mươi
lần rồi trở lại một đề tài đã bị phai nhạt trong trí nhớ vì đã quá
quen thuộc. Mắt mở mà không nhìn ai, giọng nói đều đều không
