29
Thái độ hạn chế cũng thể hiện dưới dạng các niềm tin sai lầm về năng lực
của chính mình, về người khác, hoặc về thế giới mà chúng ta sống. Trong phần
lớn thời gian, những niềm tin này ngăn cản chúng ta đạt được hoặc nhận ra tiềm
năng thật sự của mình.
Isabel, người gần đây từng tham dự một trong các buổi nói chuyện của tôi,
đã hơn sáu mươi tuổi. Bà ấy mới di cư sang đây và đang cố tìm việc, nhưng lại
có một bộ sưu tập những niềm tin vì sao mình khó kiếm được việc phù hợp chuyên
môn của bản thân. “Tôi không có kỹ năng giao tiếp tốt.” “Tôi quá lớn tuổi, và
chẳng có công ty nào chịu thuê tôi.” “Chẳng ai muốn thuê một bà lão sáu mươi
tuổi nói giọng quê rặt.” Isabel cứ tiếp tục nói và nói mãi về những lý do bà ấy
chẳng bao giờ tìm được công việc nào phù hợp, đặc biệt là do tuổi tác. Khi tôi hỏi
bà đã xin việc ở đâu thì mới biết được rằng thật ra bà ta chỉ mới nộp có một bộ
hồ sơ cho một công ty và bị từ chối.
“Tôi phải làm sao đây, tiến sĩ Cruz?”, bà ta cầu xin một cách khẩn thiết.
Linh tính cho tôi biết rằng đây không phải lần đầu tiên Isabel kể câu chuyện này.
Thật sự thì bà ta đã kể đi kể lại câu chuyện đó hàng trăm lần rồi, nên tôi bảo:
“Trước hết, bà hãy thôi kể lể về những điều như vừa rồi, và sau đó hãy đi nộp
đơn và nhận thêm một trăm lần bị từ chối nữa trước khi chúng ta xếp bà vào nhóm
hoàn toàn thất bại khi xin việc. Khi nào đạt đủ con số đó, bà hãy trở lại đây và
chúng ta sẽ đề ra phương án khác.” Ba tháng sau tôi tình cờ tổ chức một buổi hội
thảo cũng tại thành phố đó, và cũng không để ý là Isabel đã đến tham dự. Vào giờ
giải lao, bà ấy đến chỗ tôi và kể: “Hai lần. Tôi chỉ bị từ chối thêm hai lần nữa và
rồi tôi đã được nhận công việc tuyệt vời. Tôi làm việc được hai tháng rưỡi và rất
hài lòng.” Và quả thật, trông bà ấy thật rạng ngời; tôi có thể nhận thấy bà ấy đã
trở thành một con người khác. Dĩ nhiên, đó là điều tất yếu một khi bạn đã giải
phóng mình ra khỏi gánh nặng của quá nhiều những con bò trên vai.
Hiển nhiên, như bạn thấy, các con bò có những hình dạng và cách ngụy
trang khác nhau khiến chúng ta gặp khó khăn trong việc tìm thấy và nhận ra bộ
mặt thật của chúng. Một số người thích thừa nhận những con bò này như những
nghiệp chướng mà số phận đã gán cho họ, những gánh nặng ngoài khả năng kiểm
soát của bản thân.
Nhìn chung, mọi ý tưởng nào hạn chế năng lực của bạn và kiểm soát sự
việc hoặc dọn đường cho bạn thoái thác trách nhiệm thực hiện công việc thì đó
rất có thể là một con bò. Nhưng những con bò này hình thành như thế nào? Cũng
giống như những lời nói dối nghiêm trọng thường bắt đầu bằng những lời nói dối
vô hại, những con bò trưởng thành và to lớn cũng khởi đầu từ những chú bê con
ngây thơ hiền lành.
