Tại một trường đại học ở Warrensburg, Missouri, một lần tôi đã từng
nghe một giảng viên giảng bài. Thầy giáo giảng không hay, không rõ ràng
cho sinh viên hiểu. Không giống như trường hợp trên, những nhà truyền
đạo phải nói những điều mà người nghe chưa biết, thầy giáo ở đây lại giảng
về một vấn đề mà ai cũng biết. Thầy đã giảng diện tích của Alaska là
590.804 dặm vuông
, dân số là 64.356 người.
Hơn nửa triệu dặm vuông - như thế có ý nghĩa gì đối với những người
bình thường? Những con số chính xác này nói lên điều gì? Thầy đã không
gợi ra cho sinh viên suy nghĩ gì từ những con số ấy. Thầy cũng không liên
hệ với diện tích như vậy thì Alaska cũng gần tương đương với Vermont,
New Hampshire, Maine, Massachusetts, đảo Rhode, Connecticut, New
York, New Jersey, Pennsylvania, Dalaware, Maryland, tây Virginia, bắc
Carolina, nam Carolina, Georgia, Florida, Mississipi Tennessee. Như thế sẽ
cho người nghe hình dung ra cụ thể về diện tích của Alaska.
Ông đã nói dân số là 64.356 người. Hầu như rất ít người có thể nhớ được
những con số chính xác đến hàng đơn vị trong vòng năm phút, thậm chí là
ngay trong vòng một phút. Tại sao lại như thế? Với các số lớn, đọc lên nghe
rất dài và nếu không có gì để so sánh thì người nghe sẽ khó có thể nhớ
được. Nếu như người trình bày nói những con số như vậy có khác gì những
bức tranh vẽ trên cát cũng bị nước biển cuốn trôi đi mà thôi. Tại sao ta
không dùng những vật cụ thể, quen thuộc để minh hoạ cho những điều ta
sắp nói có thể khiến người nghe khó hiểu? Chẳng hạn như: vùng St. Joseph
không cách xa thị trấn nhỏ Missouri nơi những người nghe hôm nay đang
sinh sống là mấy. Rất nhiều người đã từng đến vùng St. Joseph, và Alaska
có dân số ít hơn St. Joseph mười nghìn người. Hãy dùng ngay thị trấn nhỏ
của các khán giả để mô tả Alaska cho thật dễ hiểu. Hãy nói: “Alaska rộng
gấp tám lần Missouri, nhưng dân số lại gấp đến mười ba lần dân số vùng
Warrensburg” chắc chắn người nghe sẽ hình dung về Alaska rõ ràng hơn và
những con số về diện tích, dân số sẽ là những con số biết nói.
Những câu dưới đây, câu (a) hay (b) dễ hiểu hơn?
