Tôi nhớ rằng mình từng bàn luận về cái sự đối lập này với ông
giáo người Nga của tôi vào một ngày nọ, và ông ấy đã đưa ra một lập
luận rất thú vị. Đã sống dưới chế độ xã hội chủ nghĩa qua nhiều thế
hệ, với việc gần như không có được cơ hội kinh tế và bị giam cầm
trong một nền văn hóa của sự sợ hãi, xã hội Nga nhận thấy thứ tiền tệ
có giá trị nhất là lòng tin. Và để xây dựng được lòng tin thì bạn cần
phải trung thực. Điều này có nghĩa là khi mà sự việc không được hay
ho cho lắm, bạn cứ việc trình bày thẳng thắn và không cần phải ngại
bố con thằng nào. Những người mà bày tỏ sự thật mất lòng có thể sẽ
được tưởng thưởng như là một bằng chứng đơn giản cho việc họ vô
cùng quan trọng cho việc sống còn — bạn cần phải biết ai xứng đáng
để mình trông cậy vào hoặc là không, và bạn cần phải nhận biết điều
này thật nhanh.
Nhưng, trong thế giới phương Tây “tự do,” thầy giáo người Nga
của tôi tiếp tục, có vô số cơ hội kinh tế — quá nhiều các cơ hội về kinh
tế là đằng khác, thành ra sẽ giá trị hơn nhiều khi thể hiện bản thân
bạn theo một cách thức nhất định, dù là giả dối đi chăng nữa, còn hơn
là thành thành thật thật. Lòng tin đã mất đi giá trị của nó. Vẻ bề ngoài
và nghệ thuật bán hàng trở thành hình thái diễn đạt mang lại lợi thế
hơn. Việc quen biết hời hợt nhiều người thì có lợi hơn so với việc thân
thiết với chỉ một số ít người.
Vì lẽ đó mà nó trở thành quy chuẩn trong nền văn hóa phương
Tây khi mỉm cười và nói những điều lịch sự ngay cả khi bạn không
cảm thấy như vậy, khi sử dụng những lời nói dối nho nhỏ vô hại và
đồng ý với người khác dù thực ra bạn thấy bất đồng quan điểm. Vì lẽ
đó mà con người ta lại học cách để giả vờ làm bạn bè với những
người mà họ không thực sự yêu quý, mua những thứ mà họ không
thật sự cần. Hệ thống kinh tế của chúng ta đang xúc tiến cho cái sự
dối trá này.
Mặt tiêu cực của điều này nằm ở chỗ, bạn không bao giờ biết,
trong xã hội phương Tây, rằng liệu bạn có thể hoàn toàn tin tưởng
