xa tỷ lệ người mua từng chọn màu ấy trong quá khứ. Rất nhiều người chọn
loại mặc định.
Trong cuốn sách Cú hích, nhà kinh tế học Richard Thaler và giáo sư luật
Cass Sunstein minh họa cách một chính phủ có thể định hướng các công dân
của mình mà không cần phải hạn chế tự do của họ trái với hiến pháp. Các
nhà cầm quyền chỉ cần cung cấp một vài phương án - luôn luôn bao gồm
một lựa chọn mặc định cho các cá nhân thiếu quyết đoán. Đây chính là cách
hai bang New Jersey và Pennsylvania đưa ra hai chính sách bảo hiểm xe hơi
cho các cư dân của mình. Chính sách thứ nhất rẻ hơn nhưng loại trừ một số
quyền đòi bồi thường nhất định nếu như có tai nạn xảy ra. New Jersey quảng
cáo chính sách này như một lựa chọn tiêu chuẩn, và hầu hết mọi người đều
vui vẻ chấp nhận. Tuy nhiên, tại Pennsylvania, phương án thứ hai tốn kém
hơn lại được tung hô như tiêu chuẩn và nhanh chóng trở nên hút khách. Kết
quả này khá là ấn tượng, đặc biệt khi bạn biết rằng ở cả hai bang thứ mà các
tài xế muốn bảo hiểm phải trả hoặc cái giá họ sẵn sàng trả chẳng khác nhau
là mấy.
Hay là hãy xem xét thí nghiệm sau đây: số người hiến tạng hiện đang
khan hiếm. Chỉ có khoảng 40% người được hỏi lựa chọn hiến. Hai nhà khoa
học Eric Johnson và Dan Goldstein đã hỏi những người tham gia xem lúc
sắp qua đời, họ có muốn chủ động chọn không hiến tạng hay không. Chính
việc biến hiến tạng trở thành phương án mặc định hóa ra lại làm cho tỷ lệ
những người tham gia lựa chọn hiến tạng tăng từ 40% lên hơn 80%, một sự
chênh lệch rất lớn giữa mặc định tham gia và không tham gia hiến tạng.
Hiệu ứng mặc định còn tác động ngay cả khi phương án tiêu chuẩn không
được đề cập. Trong những trường hợp như vậy, chúng ta chọn quá khứ của
chính mình làm thiết lập mặc định, từ đó kéo dài và hợp pháp hóa hiện
trạng. Người ta khao khát thứ họ biết. Khi được lựa chọn thử một thứ gì đó
mới hoặc làm theo phương án phổ biến, chúng ta có xu hướng vô cùng bảo
thủ, ngay cả khi sự thay đổi là có lợi. Ngân hàng của tôi chẳng hạn, thu phí
thường niên là 60 đô la cho việc gửi sao kê tài khoản qua thư. Tôi có thể tiết
kiệm số tiền này nếu như tự download trực tuyến các sao kê. Tuy nhiên, cho
