Nghệ thuật lớn có khả năng thông tin, trước khi
người ta hiểu được nó.
T.S. Eliot
Người nghệ sĩ luôn miệt mài viết một cuốn sử chi
tiết về tương lai, bởi vì anh ta là con người duy
nhất biết được bản chất của hiện tại.
Wyndham Lewis
Chương 8 : NGHỆ THUẬT HIỆN ĐẠI / CHIẾN
Tấm chăn băng giá mùa đông bao bọc nghệ thuật và tư tưởng phương Tây
đã bắt đầu tan dần vào khoảng giữa thế kỉ mười chín. Ở những nơi các vết nứt
xuất hiện, nước bắt đầu ứa lên xói mòn dần não trạng kiểu Newton và hệ thống
thống trị của phép phối cảnh. Vào thời đó, những dòng nước nhỏ nom hiền
lành ấy đã xuất hiện ở những khu vực rất khác nhau đến nỗi dưới con mắt của
một nhà quan sát, chúng không có vẻ gì là sự bắt đầu của một cơn lũ xuân
cuồn cuộn. Tuy nhiên, thực ra chúng đã được liên kết với nhau theo một kiểu
thức khó nhận biết để rồi cuối cùng làm thay đổi cơ bản cả nghệ thuật lẫn vật
lí.
Việc phát minh ra nhiếp ảnh là một dòng nước như vậy, nó đã ảnh hưởng
đến các quan niệm thông thường của con người ta về không gian, thời gian và
ánh sáng, đồng thời có một tác động lớn đến nghệ thuật. Qua những hiểu biết
đạt được trong lĩnh vực quang học và hóa học, nhà khoa học đã chế ra được
một cái máy bé nhỏ có thể trong chớp mắt tạo ra cái mà một họa sĩ đầy kinh
nghiệm phải mất hàng bao ngày thậm chí vài tháng để hoàn thành. Sản phẩm
của cái máy ấy là một mảnh giấy đã tái tạo một khoảnh khắc đơn nhất từ
không gian của hiện thực. Nó sẽ được gọi, rất đúng với bản chất của nó, là một
bức ảnh chụp. Với tiếng “tách” của cái cửa sập và ánh sáng lóe lên của đèn
manhé, máy ảnh đã có thể ghi lại cái ở đây và bây giờ với một độ chính xác
