Một trong những nhầm lẫn đầu tiên nhất mà Thales đề cập đến, có liên quan
đến lực hấp dẫn. Hãy hình dung ra cảnh dân chúng ngỡ ngàng của thành
Miletus đã ngạc nhiên thế nào khi nghe Thales tuyên bố rằng thần linh không
ngự trên các vì sao và dẫn lối cho chúng. Ông đưa ra một lời giải thích khác
đầy khiêu khích, nói rằng các ngôi sao chỉ là những quả cầu lửa lơ lửng trong
khoảng không trống rỗng. Nếu chúng ta đặt mình trong bối cảnh văn hóa của
thế kỉ thứ sáu trước CN, thì lời lẽ giải thích này dường như có vẻ phi lí, đáng
ngờ và quái đản hơn rất nhiều so với niềm tin nguyên gốc vào các minh tinh
thần thánh.
Tiếp sau Thales là một loạt các nhà tư tưởng Hi Lạp, mà tên của họ tập hợp
lại đủ thành một bát súp các kí tự của bảng chữ cái, đã trăn trở nghĩ ngợi về
bản chất của sự tồn tại, không có sự can thiệp hay làm nhiễu của thần thánh.
Người quan trọng nhất trong số đó, Plato, không chỉ bận tâm với câu hỏi về sự
chuyển động và sự rơi. Ông tin rằng chuyển động chỉ là một sự nhiễu loạn, nó
che mờ đi thực tại thật sự của các ý niệm. Plato cảnh báo: việc nghĩ về chuyển
động làm lạc hướng nhà triết học, anh ta sẽ không phát hiện ra những dạng
thức lí tưởng, bất biến, bất động nằm phía sau những chuyển dịch nhốn nháo
ồn ã của các hiện tượng cảm nhận hằng ngày. Học trò của Plato là Aristotle đã
thực dụng hơn thầy và ngạc nhiên phấn khích bởi chuyển động. Ông đưa ra
một trong những lời giải thích đầu tiên cho lực tạo ra nó, cho rằng trái đất là
trung tâm của năm mươi tư mặt cầu hoàn hảo xoay tròn lồng vào nhau.
Cân đối và đẹp đẽ, nhưng mô hình của Aristotle đã không giải thích được
cái gì giữ cho mọi vật đã không rơi từ trên trời xuống, cũng như không lí giải
được cái gì là lực đẩy đầu tiên làm nên chuyển động. Thế là Aristotle bèn từ bỏ
lãnh địa của khoa học và gọi lên một vị thần khổng lồ nguyên thủy, người mà
theo ông đã gây ra cú hích đầu tiên vào mặt cầu đồng tâm ngoài cùng để nó
quay, chuyển động của nó chẳng bao lâu sau làm cho mặt cầu bên trong sát nó
bắt đầu quay theo, và cứ như thế tiếp diễn mãi... Cú hích nguyên thủy này trở
thành nguồn gốc của mọi chuyển động tiếp sau. Chức năng duy nhất của vị
thần chuyển động nguyên thủy trong vũ trụ chỉ là đưa ra cái vẩy nhẹ cực kì
quan trọng ấy của cổ tay để cuối cùng biến nó thành lực giữ được mặt trăng
khỏi rơi tuột từ trên trời xuống đất.
