đã có thể đưa ra những quyết định cần thiết để xác định sức bền của các cành
cây cũng như tốc độ cần thiết để bay vèo qua một vực thẳm. Bộ ba này - bàn
tay nắm được, con mắt nhìn thấy tất cả và khối óc đã được chuyên biệt hóa - đã
bù đắp đầy đủ cho việc thiếu đôi cánh và đẩy lui được kẻ tử thù là lực hấp dẫn.
Homo sapiens, loài linh trưởng họ người thông minh, đầu tiên và trước hết
vẫn là linh trưởng. Mặc dù trong chúng ta giờ đây không có ai còn nhảy nhót
chuyền từ ngọn cây này sang ngọn cây khác nữa, nhưng chôn vùi sâu thẳm
trong kí ức tập thể cổ xưa của mình, chúng ta vẫn còn lưu giữ một nỗi sợ mang
tính lại giống - sợ bị rơi. Chủ đề kinh hãi nhất trở đi trở lại trong các cơn ác
mộng chính là bị rơi, cũng như chứng bệnh sợ phổ biến nhất là acrophobia, nỗi
sợ độ cao. Chất adrênalin chạy rần rật trong huyết quản của chúng ta khi chúng
ta mấp mé có nguy cơ bị rơi ngã, chính là một trong số ít ỏi các bản năng còn
truyền lại từ một thời mông muội xa xưa hơn.
Như một lời minh chứng về nỗi khiếp sợ nguyên thủy này, thực sự tất cả mọi
tôn giáo và huyền thoại đều lấy sự rơi ngã làm một sự trừng phạt. Theo Kinh
Thánh, loài người chúng ta sa ngã, bị đuổi khỏi Vườn địa đàng xuống trần
gian. Quỷ Satăng bị Chúa Trời ném từ thiên đường xuống địa ngục. Theo
huyền thoại Hi Lạp, trong câu chuyện về Oedipus, con nhân sư đã trừng phạt
những người nào không trả lời đúng các câu đố của nó bằng cách xô họ rơi
xuống vực sâu. Khi Icarus bay mỗi lúc một cao hơn và gần hơn với mặt trời,
các tia nắng mặt trời đã làm chảy sáp ong gắn những chiếc lông chim thành đôi
cánh mà cha chàng đã làm ra; sự xấc xược của chàng đã bị trừng phạt: chàng
rơi xuống chết. Số phận tương tự cũng đã rơi xuống Phaeton (thậm chí bản
thân nghĩa của từ này cũng tự thể hiện thật rõ ràng), khi cậu con trai này của
thần mặt trời cố gắng điều khiển chiếc xe của cha mình chở quả cầu lửa ấy.
Giống như Icarus, cậu đã bị rơi xuống chết tan xác. “Rơi ngã” và “thất bại”
trong tiếng Anh cùng chung nhau một gốc từ nguyên, và vì thế, bản thân “rơi
ngã” đã mang một ý nghĩa xấu
. Các đế quốc sụp đổ, các cha thuyết giáo lên
án con chiên phạm tội sa ngã; các chính khách đánh rơi mất sự ủng hộ của
quần chúng; những kẻ bỏ đạo bị rơi mất ơn thiêng, người không may rơi vào
những thời gian khó; cha mẹ lo con cái sa vào đám bạn bè bất hảo; người ta
ngã lòng khi nhận được tin tức chẳng hay. Không ai muốn trở thành một kẻ sa
sút. Thời Trung cổ, chết đuối không phải là nỗi sợ hãi lớn nhất của một thủy
