của bài ca, nhưng không thể nói ra được lời hát. Còn khi não trái được hỏi nó
đã nghe thấy gì, thì bệnh nhân chỉ nói ra được ca từ còn không thể hát lên được
giai điệu. Kết luận rút ra từ tất cả những bằng chứng trên là hết sức rõ ràng.
Âm nhạc là chức năng trú ngụ chủ yếu ở bán cầu não phải. Orpheus, vị thần thi
sĩ và nhạc sĩ, thiết triều ở bán cầu trội bên phải.
Chúng ta có thể thấy rằng bán cầu phải xử lí thông tin như một dạng tổng
thể tất-cả-tức-thì, bằng cách sử dụng các định tố đầu vào, hội tụ với nhau và
tích hợp chúng lại. Tính tức thì, đối lập với thời gian chuỗi, là đặc điểm độc
đáo của bộ não phải, bán cầu hoạt động tốt nhất trong một bối cảnh thị giác-
không gian, liên kết các bộ phận với tổng thể, cùng lúc đó hình dung ra các
mối quan hệ của chúng một cách trực giác. Bởi vì các định tố đa dạng, các cảm
xúc đa sắc thái, các ý nghĩa đa tầng, các hình ảnh đa diện mạo và các âm thanh
đa thanh hội tụ thành một trạng thái, có thể diễn đạt một cách dễ dàng nhất
bằng ẩn dụ của không gian, nên phần bên phải của bộ não là cái phần tốt hơn
cho chức năng nhận biết về các chiều và xác định các khoảng cách. Lái xe,
trượt tuyết, nhảy múa là lãnh địa của bán cầu phải. Các hình ảnh phức tạp, ví
dụ như gương mặt con người chứa đầy những biểu hiện tinh tế, liên tục và
thường xuyên thay đổi của các tình cảm khác nhau, cũng được nhận biết tốt
nhất bằng bán cầu não phải. Thực tế, tất cả những thuộc tính chủ yếu của bán
cầu não phải là tồn tại, hình ảnh, ẩn dụ và âm nhạc - đều là những tiếng vọng
của các kĩ thuật tiến hóa được những tổ tiên động vật gần cận loài người chúng
ta sử dụng để nhận biết thực tại và đều được Cảm nhận một cách tổng thể.
Đối lập với những điều trên, bán cầu não trái, trẻ trung hơn lại kiểm soát bàn
tay phải trội hơn và liên quan đến hành động, chứ không phải là tồn tại. Bởi vì
hành động của ý chí hầu hết xuất phát từ bán cầu não trái, nên thông thường
bàn tay phải vặt quả dâu, ném lao, chế tác ra công cụ. Thay cho tính tức thì, cái
phẩm chất tạo nên chúng ta thành Homo faber, người chế tác công cụ, phụ
thuộc vào mỗi chuỗi các bước hành động tồn tại trong thời gian.
Tôi ngờ rằng các lí do khiến cho bán cầu não trái vượt trội lên trong não,
hơn hẳn người anh sinh đôi già hơn của nó là ở chỗ những âm thanh chỉ loài
người mới có - lời nói - được phát sinh ra từ chỗ này. Rất phù hợp với thần
thoại về nguồn gốc của bảng chữ cái - Vua Cadmus đã chôn các răng rồng và
các con chữ đã vọt lên từ dưới đất dưới dạng các binh sĩ đầy đủ giáp trụ - ngôn
