sự phân chia rõ rệt giữa không gian và thời gian, kết quả của quá trình tiến hóa
này, đã phù hợp đến thế nào với sự lưỡng phân giữa hai bán cầu não trái và não
phải.
Nhà tiểu luận đương đại Lewis Thomas đã chỉ rõ rằng tại điểm khởi thủy
của của vũ trụ, đã không hề có cả không gian lẫn thời gian, và bởi vậy, sự kiện
mở màn lặng lẽ ban đầu thay vì gọi là “vụ nổ lớn” big bang, thì đúng hơn nên
gọi là “chớp sáng lớn” big light. Từ vụ nổ ấy của năng lượng thuần túy, không
gian và thời gian mới ra đời. Một phần tỉ giây sau chớp sáng ấy, các hạt cơ bản
lấp lánh của vật chất đã lao ra từ ánh sáng chói lòa đó, tạo thành một món súp
nguyên thủy nóng rẫy sôi sục. Trong vòng ba trăm ngàn năm tiếp theo, những
hạt bụi li ti ấy dần dần kết tụ lại thành các nguyên tử đơn giản, mà chúng ta có
thể xem giống như các quân xếp hình Lego vi thể. Cũng từ đó trở đi, nguyên
tử, đơn vị chức năng nhỏ nhất trong vũ trụ, đã bắt đầu chậm chạp kết tụ dần
thành các vật thể có kích thước và sức mạnh khổng lồ. Nguyên tử tạo nên các
ngôi sao và cung cấp nguồn năng lượng phi thường cho chúng. Các ngôi sao
nhóm lại thành các thiên hà, và các thiên hà gộp lại thành các đám thiên hà.
Khoảng mười bốn tỉ năm sau đó, trên hành tinh thứ tư quay quanh một ngôi
sao bình thường ở gần rìa thiên hà của chúng ta, các phân tử có gốc cacbon bắt
đầu kết tập lại thành những dạng sống, để cuối cùng ngoằn ngoèo hình thành
nên tất cả mọi nhánh cành của cái cây sự sống.
Thêm ba tỉ năm nữa, thứ vốn là sự sống nguyên thủy của trái đất đã bắt đầu
le lói khả năng cảm giác. Đầu tiên, đó mới chỉ là một cảm nhận ù lì về môi
trường xung quanh của các tổ chức sống đơn giản. Dần dần, với tính phức tạp
ngày càng tăng trong hệ thần kinh qua các ngành, hệ động vật ngày càng tinh
xảo hơn, ý thức đã thay thế cảm giác. Và ở đâu đó trong ba triệu năm cuối
cùng của diễn tiến dài dằng dặc này, trí tuệ có ý thức, biết tự suy ngẫm đã xuất
hiện và phát triển đầy đủ nhất chỉ ở loài người.
Nếu một người quan sát hiện diện ở bất kì giai đoạn đầu nào của quá trình
tiến hóa này, thì anh ta chắc chắn sẽ thấy không thể dự đoán hay phỏng đoán
được các bước tiếp theo sẽ ra sao. Cái gì là bước nhảy vọt đáng kính ngạc hơn:
sự xuất hiện từ hư vô các hạt cơ bản vọt ra từ cái chớp sáng kì quặc của năng
lượng, hay các nguyên tử nhỏ bé nhất vươn lên nhận vào mình sức mạnh của
các vì sao? Nhưng cả hai sự kiện ấy đều không thể kì lạ bằng sự phát triển của
